Güngezgini ( Daytripper ) - Çizgi Düşler

[rumar80]

  Uzun zamandır bu çizgi roman hakkında olumlu eleştiriler okumakta ama bir türlü bulamamktaydım. Sonunda bu Cuma GON'dan aldın ve bir çırpıda okudum.
   Brezilya'lı ikiz kardeşler Fabio Moon ve Gabriel Ba tarafından yaratılan 10 sayılık bir mini dizi. Hayatın kısalığı ve değeri üzerine çok güzel bir öykü. Bir solukta okunan, kimi zaman sevindiren, çoğu zaman üzen, sizi içine alan bir çizgi roman.
   Beni buna almaya zorlayan Cenk'e (Kafkaesk) çok teşekkürler.

[emre ozdamarlar]

Gecen sene okumustum, aklimda hep tanitimini yapmak vardi, surekli unutuyordum.
Gercekten cok farkli bir kurgusu, yapisi olan bir hikayeydi.

[hanac]

Umbrella Academy'den tanıyoruz Gabriel Ba'yı.

[pukay]

bu serinin kapaklarına resmen hayran kaldım

[berkuralcan]

Daytripper inanılmaz bir çizgi roman, Watchmen yayınlandığından beri Amerikan çizgi roman piyasasında benim okuduğum en komple eser.

Sadece iyi bir çizgi roman olmakla kalmıyor yani, başlı başına bir "sanat formu" olarak çizgi roman için bir "tour de force" Daytripper.

AltEvren'de detaylı bir analizini yapmıştım, sitede benim iyi bulduğum yazılardan biridir, aynı zamanda "Farklı Tatlar" konseptimiz altında 10 üzerinden 10 verdiğim tek çizgi roman şu ana kadar

http://altevren.net/index.php/farkl-tatlar/429-daytripper

[pearl jam]

DC nin telifler konusundaki inadı kırılana kadar bu serilere ah vah çekerek bakabileceğiz sadece

[emre ozdamarlar]

Berk altevrendeki yazini simdi okudum, cok guzel olmus.

[pukay]

DC nin telifler konusundaki inadı kırılana kadar bu serilere ah vah çekerek bakabileceğiz sadece

dünyaları yedi de doymadı bu dc

[berkuralcan]

DC nin telifler konusundaki inadı kırılana kadar bu serilere ah vah çekerek bakabileceğiz sadece

dünyaları yedi de doymadı bu dc

Olayı DC'ye yıkmanız çok yanlış bence. DC'nin telifler konusunda bir "inadı" yok ki: "Bizim çizgi romanlarımızı yurtdışında basmak istiyorsanız telifi budur, bu fiyatı öderseniz basarsınız" diyorlar. O fiyattan basıp kar edebileceğini düşünenler de basıyor, Fransa'da, İngiltere'de, İtalya'da, Meksika'da, İspanya'da İskandinav ülkelerinde vs. DC çizgi romanları basılıyor.

Türkiye'deki şirketler bu telifi ödeyerek kar edebileceklerini düşünmüyorlarsa bu DC nasıl DC'nin "inadı", DC'nin "doymaması" olarak yorumlanabilir?

Adamların "Hayır, Türkiye'ye asla telif vermeyeceğiz, nihohaha!" gibi bir tutumu olsa tamam, ama her ülke için standart telif koymuş, sorunu çözmüş adamlar. Eğer DC çizgi romanları Türkiye'de yayınlanmıyorsa bunun sebebi hiçbir yayınevinin DC satarak kar edemeyeceğini düşünmesindendir. Bu da pek DC ile alakalı bir sorun değil bana kalırsa.

[pearl jam]

Olayı DC'ye yıkmanız çok yanlış bence. DC'nin telifler konusunda bir "inadı" yok ki: "Bizim çizgi romanlarımızı yurtdışında basmak istiyorsanız telifi budur, bu fiyatı öderseniz basarsınız" diyorlar. O fiyattan basıp kar edebileceğini düşünenler de basıyor, Fransa'da, İngiltere'de, İtalya'da, Meksika'da, İspanya'da İskandinav ülkelerinde vs. DC çizgi romanları basılıyor.

Türkiye'deki şirketler bu telifi ödeyerek kar edebileceklerini düşünmüyorlarsa bu DC nasıl DC'nin "inadı", DC'nin "doymaması" olarak yorumlanabilir?

Adamların "Hayır, Türkiye'ye asla telif vermeyeceğiz, nihohaha!" gibi bir tutumu olsa tamam, ama her ülke için standart telif koymuş, sorunu çözmüş adamlar. Eğer DC çizgi romanları Türkiye'de yayınlanmıyorsa bunun sebebi hiçbir yayınevinin DC satarak kar edemeyeceğini düşünmesindendir. Bu da pek DC ile alakalı bir sorun değil bana kalırsa.

Zaten sorun her ülkeye standart telif koymaları. Norveç e de aynı telif Türkiye ye de aynı telif , atıyorum Sudan' a da aynı telif istersen olmaz. Adaletli olmaz. Dünyada hiçbir ürünün standart bir fiyatı yoktur ülkeden ülkeye değişir. Doğrusu her ülkenin şartlarına göre bir telif belirlemeleridir. Marvel yapabiliyorsa DC de yapabilir zor bir şey değil. 

Daha önceden DC basılıyordu Türkiye'de. Bildiğim kadarıyla Warner Bross satın aldıktan sonra telif olayı sorun olmaya başladı. Adamların Türkiye den kazanacağı para umurunda değil onu anlıyorum da eserinin başka ülkelerde okunmasını engellemek ( daha doğrusu zorlaştırmak ) nedir onu anlamıyorum. Ellerine ne geçiyor? Ben çizgi roman bir sanat dalı olarak görüyorum ama adamlar sadece para olarak görüyor. Bu durumda da DC yi / Warner Bross u kınıyorum tabii ki. Zarar etmek uğruna DC basmayan Türkiye'deki yayıncıları mı  suçlamam gerekiyor ?

[berkuralcan]

Taşınan konunun bütünlüğü hiç bozulmamış olsun, mesajı böldüm biraz

Çok iki farklı yerden, çok iki farklı tartışma ama, bir deneyelim bakalım

Zaten sorun her ülkeye standart telif koymaları. Norveç e de aynı telif Türkiye ye de aynı telif , atıyorum Sudan' a da aynı telif istersen olmaz. Adaletli olmaz. Dünyada hiçbir ürünün standart bir fiyatı yoktur ülkeden ülkeye değişir. Doğrusu her ülkenin şartlarına göre bir telif belirlemeleridir. Marvel yapabiliyorsa DC de yapabilir zor bir şey değil. 

Daha önceden DC basılıyordu Türkiye'de. Bildiğim kadarıyla Warner Bross satın aldıktan sonra telif olayı sorun olmaya başladı. Adamların Türkiye den kazanacağı para umurunda değil onu anlıyorum da eserinin başka ülkelerde okunmasını engellemek ( daha doğrusu zorlaştırmak ) nedir onu anlamıyorum. Ellerine ne geçiyor? Ben çizgi roman bir sanat dalı olarak görüyorum ama adamlar sadece para olarak görüyor. Bu durumda da DC yi / Warner Bross u kınıyorum tabii ki. Zarar etmek uğruna DC basmayan Türkiye'deki yayıncıları mı  suçlamam gerekiyor ?

Hayır, bence "suçlayacak" birini aramaya gerek yok, dediğim şey bu.

Birincisi, DC'nin Time Warner'a satılışı 1969 yılı (asıl satılışı, daha sonra Warner tarafından alınacak Kinney National Company, 1967). Türk çizgi roman piyasası ile ilgili hiçbir şey bilmediğimi hep söylüyorum, ama bahsettiğiniz sürenin bu kadar eski olduğunu sanmıyorum - o yüzden Warner'a satılmasıyla bir ilgisi olamaz diye düşünüyorum, yanılıyor olabilirim.

İkincisi, "çizgi romanı bir sanat dalı olarak görme" meselesi. Çizgi romanı bir sanat dalı olarak görebiliriz, ki buna aşağıda daha fazla da değinmeye çalışacağım - fakat çizgi romanın bir noktada ikiye ayrılması gerektiği de bir gerçek. Kimse beni çizgi romanları ciddiye almamakla veya hor görmekle suçlamaz diye düşünerek söylüyorum; çizgi roman elbette bir sanat dalı olabilir, ama olmadığı durumlar da var. Marvel ve DC yayınları, bu işin endüstri kısmına daha yakınlar. Bu çizgi romanların içinde "sanat olmak" gibi bir iddiası olan yayınlar çok az görülüyor (DC'de tabi Daytripper'ın da ait olduğu bir Vertigo istisnası var ) - ama sonuçta adamların bunu bir "business" olarak görmeleri çok normal, çünkü çoğu zaman gerçekten öyle.

İşin sanatsal boyutunun belli ülkelerde yayınlanmıyor oluşu kötü elbette, ama bunu "eserlerinin başka ülkelerde okunmasını engellemek, zorlaştırmak" olarak göstermek, yani DC "aktif bir şekilde" bunu engellemek için çalışıyormuş gibi ortaya koymak doğru değil bence, bunu söylemeye çalışıyorum.

Malum, Time Warner ABD'nin en büyük şirketlerinden birisi. "DC Entertainment" firması, Warner'ın sahip olduğu şirketler hiyerarşisinin alt sıralarında bulunuyor. DC'nin kendisi içinde de, "çizgi roman basmak" zaten yine en altlarda bulunan bir öncelik, asıl para filmlerden, merchandising'den, vs. geliyor. "Yurt dışında çizgi roman basmak" ise bu en alt sıralarda olan önceliğin de alt sıralarında kalıyor.

Adamların bununla zaman kaybetmek istememesi, kendilerini ilgilendirmeyen ve çok da para kazandırmayan bir şeyle ilgili "standart" bir kriter koyması bence pek eleştirilebilecek bir şey değil. Sonuçta adam fiyatını ortaya koyuyor, "X ülkesine satmayacağız," "Y ülkesinde asla yayınlatmayacağız" gibi aktif bir engelleme çalışması yok ki. Şirket kapsamında bu kadar alt sıralarda gelen bir öncelik konusunda "pazarlık yaparak" zaman kaybetmemek istemesi bence doğal. Marvel yayıncılarla birebir licensing anlaşmaları yaparak daha fazla kar edebileceğini düşünüyor, DC ise bunu önemsemiyor, "X parayı getir, istediğin yayının hakkını al." diyor.

Türkiye'de bu parayı çıkartacak kadar çizgi roman okuru olmamasını, DC'yi "bizde yayınlanmasını aktif olarak engelliyor" olarak göstermemek gerektiğini düşünüyorum ben

[emre ozdamarlar]

DC bu yayinlarin Turkiye'de cikmasini aktif olarak engellemiyor, ama yayinlanabilmesi icin aktif olarak bir girisimde de bulunmuyor.
Kendileri cizgi roman kulturunu yaymayi hedeflemis bir sirket olsa bastan uygun fiyatlarla piyasaya girerler, kitaplarini tanitirlar zamanla okuyucu sayisi artar, kendi kazandiklari para da artar ama Amerikan sitelerinden de takip ettigim kadariyla Marvel ve DC'nin öncelikli isi artik sinema, oyun. Cizgi roman ise neredeyse ayip olmasin diye yapilan yan urun. Mentalite buna dönustu. Adamlar da kendilerine göre hakli bi filmden milyon dolar kar ederken Turkiye piyasasindan gelecek 3-5 bin dolara bakmiyorlar dogal olarak tabii.

[berkuralcan]

DC tabi ki aktif olarak bir girişimde bulunmayacak, bahsettiğimiz olay devasa bir holding'in, senin de dediğin gibi en az önem teşkil eden ürünlerinden birisi.

Tek demeye çalıştığım, DC'nin bu yüzden "kötü, iğrenç" bir şirket olarak görülmemesi, suçlanmaması gerektiği.

Adamların elbette çizgi roman kültürü yaymak gibi bir amacı yok, çünkü bu işin, yani "çizgi romanın" endüstri kısmında bulunuyorlar, kültür-sanat kısmında değil. Ayrıca, dünyanın herhangi bir yanında "çizgi roman kültürü" yayma amacı olan bir şirket var mıdır bunu da bilmiyorum, Marvel, Fransız - Japon Yayınevleri çok mu çizgi roman kültürlerini yaymaya çalışıyorlar Türkiye'ye? Onlardan telif almak pazarlık yoluyla oluyor sadece, bugün yarın hepsi standart bir telif belirleme yoluna da gidebilir.

[pearl jam]

berkuralcan ın yazdıkları acımasız gerçekler. Zaten Amerikalıların yaptıkları her işe business gözüyle baktıkları bilinen bir şey. ( buna en güzel örneklerden biri de Amerika'daki spor endüstrisidir herhalde. Fenerbahçe' nin zarar ettiğinde başka bir şehre taşındığını, isminin değiştiğini veya kapandığını düşünün. işte bunlar Amerika'da oluyor, bir şey kar ettirmiyorsa değersizdir. ) Dolayısıyla Amerikalıların bu bakış açısını ben de biliyorum ve gösterdiğim tepkinin de naif bir tepki olduğunun farkındayım, sadece adamlar haklı demektense kendi çapımızda isyan ediyoruz işte

Zaten Amerikalıların bu bakış açısı yüzünden seriler sürekli sıfırlanıyor her şey yeniden ve yeniden nasıl daha iyi pazarlanır bunun üzerine kafa yoruluyor, dolayısıyla da sanatsal kaygılar oldukça geri planda kalıyor. Tam da bu yüzden Amerikalıların uçan kaçan kahramanlarını pek sevmem. Ama işte Amerikalıların bir de şöyle bir özelliği var ki bir sanat dalının en berbat en ticari örneklerinin yanında en güzellerini de yapabiliyorlar. Vertigo çizgi romanları bu duruma verilebilecek en güzel örneklerden biri sanırım. Zaten benim okuyamadığım için üzüldüklerim de Vertigolar. Diğerlerini bir ömür boyu okumasam da dert etmem.

[Hayal Kahvem]

Size bir şey söyleyeyim mi, daha okumadan çizgilerine bittim ben bu çizgi romanın! Vallahi şahane!

Hele yılın bu son haftasında, feci, acımasız iş koşuşturmaları içindeyken

Hayatın kısalığı ve değeri üzerine çok güzel bir öykü

denmiş ya,
bulmalıyım abicim ben daytripper" i...  Kesin bulmalıyım yani!      

Hey, altevren'i keşfettim. Karamba karambita.... Ne mübarek bi evren orası... Du bakalım... Kafamı bi toplayayım, dalacağım tüm yazılarına.
Beni çok aşar o evren ama... Olsun az buçuk nasiplenirim inşallah.