Geçenlerde X-Men Mutant Katliamı cildindeki çevirinin kötü olduğundan bahsetmiştim. Yine aynı yayınevinin çıkardığı Flash Yaşayan En Hızlı Adam cildini okurken daha ilk sayfada çok kötü bir çeviriyle karşılaştım.
Genelde çizgiromanları çeviren isimler hep tanıdık gelirdi, ama bu iki ciltte farklı isimlerle karşılaştım. Sanki yapay zeka, google translate çevirisi gibi duruyor.
Burada gerektiğinden bir dakika daha fazla kalmak istemiyorum gibi çevirilebilir bir cümle, insan merak ediyor acaba son okuma falan da mı yapılmıyor?
Edit: Okumaya devam ediyorum, üç yerde balonlar karışmış, bir de sürekli bir "hala" kelimesi geçiyor ama orijinalinde ne babanın kız kardeşi ne de şimdiye kadar anlamında bir kullanım yok anlayamadım.
(https://live.staticflickr.com/65535/53154681070_dfae75f46e_o.jpg)
(https://live.staticflickr.com/65535/53154249651_d3fccef6a7_o.jpg)
Alıntı yapılan: Animvader - 19 Ağustos, 2023, 22:16:12Geçenlerde X-Men Mutant Katliamı cildindeki çevirinin kötü olduğundan bahsetmiştim. Yine aynı yayınevinin çıkardığı Flash Yaşayan En Hızlı Adam cildini okurken daha ilk sayfada çok kötü bir çeviriyle karşılaştım.
Genelde çizgiromanları çeviren isimler hep tanıdık gelirdi, ama bu iki ciltte farklı isimlerle karşılaştım. Sanki yapay zeka, google translate çevirisi gibi duruyor.
Burada gerektiğinden bir dakika daha fazla kalmak istemiyorum gibi çevirilebilir bir cümle, insan merak ediyor acaba son okuma falan da mı yapılmıyor?
Edit: Okumaya devam ediyorum, üç yerde balonlar karışmış, bir de sürekli bir "hala" kelimesi geçiyor ama orijinalinde ne babanın kız kardeşi ne de şimdiye kadar anlamında bir kullanım yok anlayamadım.
iki gündür bendis dönemi daredevili okuyorum ben de. Beşinci ciltteyim ve her ciltte balon karışmaları var. Neredeyse on yıl geçmiş arkabahçe hala aynı :)
Mutant Katliamı ile ilgili uzun uzun yazmak istiyordum ama gerek kalmadı. Çok kötü bir çeviri var. Google Translate, yapay zeka falan bile bundan daha iyi çevirir. Yapmayın arkadaşlar yazık etmeyin çizgi romanlara. Sonra satmadı diyorlar satmaz tabi.
Memleket olarak çok zor günlerden geçiyoruz.Ekonomik olarak birçok çizgiroman okuyucusu zor günler geçiriyor.Hepimiz cebimizdeki parayı yaşamımızı idare edecek kaynaklara harcarken,en sevdiğimiz hobimiz çizgiromana para harcamakta zorlansakta almaya devam ediyoruz.
Türkiye'de çizgiroman yayıncılarına saygı duyuyorum.Bu zor zamanlarda yayın basmak külfetli tamam sürekli zamlar, kağıt kalitesinin düşmesi ve yayın periyodlarının uzaması onada hak veriyorum.
Ama insan kendi çıkardığı bastığı yayına saygı gösterip son kontrolünü yapmadan okumadan bas gitsin nasılsa alan okumuyor okusa okuduğunu anlamaz diye okuyucusuna saygısı yoksa benimde o yayıncıya saygım olmaz.Aldığımız maaşlar belli kusura bakma Arkabahçe artık sokağa para atacak dönemleri geçtik.Kendinize gelin biraz çıkardığınız esere ve okuyucunuza saygınız olsun.Kitabı yapay zeka çevirsin robotlarda baskısını yapsın.Ama bir insan evladıda ilk okuna ve son okumasını yapsın lütfen.
Flash cildini incelemedim, çevirmen farklı görünüyor ama editör bilgisi yer almıyor satış sitelerinde. X-Men ile aynı mı acaba arkadaşlar? Çeviriyle ilgili yayınevinden bir açıklama geldi mi diye baktım lakin bulamadım.
Eski çeviriler ne kadar iyiymiş daha iyi anlıyorum şu an. X-Men'de birebir çevrilen isimler var, sözlüğe bakınca tamam manası bu dedirtiyor ama kulağa uymamış geliyor, oysa Obelix'in Hopdediks olarak çevrilmesi ne kadar da güzel uymuş.
Kötü çeviri, Türkiye'de özellikle film adlarında görülen ama hayatımızın her alanına başarıyla yansıyan izlediğimiz okuduğumuz eserlerin tadını kaçıran bir gerçek. Can Yücel'in herkesçe bilinen sözünü çok severim "çeviri kadın gibidir sadik olursa güzel olmaz, güzel olursa sadik olmaz" der ve kötü çeviri bir çizgiroman sever olarak hayattan ve her şeyden bir anda soğutan şeyler kategorisinde en üst sıralardadır.Geçenlerde okuduğum Dylan Dog 88. sayı ile bir örnek vermek istiyorum malumunuz bu sayı hem oğlak hem de Hoz tarafından basıldı(https://pbs.twimg.com/media/F4XKnRzWQAAcClx?format=jpg&name=900x900)(https://pbs.twimg.com/media/F4Xe0_rXEAER9Q9?format=jpg&name=900x900)(https://pbs.twimg.com/media/F4XKQ9XWQAEA67k?format=jpg&name=900x900)
Impotenza kelimesi aynı sayfada üç defa kullanılıyor hem cinsel iktidarsızlık anlamına,hem güçsüzlük hem de yetersizlik anlamına geliyor ve tabi Hoz'un çevirisi bence daha doğru çünkü Bree'nin hayat kadını olması aynı zamanda Dylan Dog'unda baş düşmanı olması Bree ile cinsel ilişki sırasında iktidarsızlık yaşadığını Dylan'a karşı kavgasında da yetersiz kalmasını ve tabii cinsel anlamda da Dylan'ın Bree'ye yetebilmesini Hoz'un çevirisi daha güzel aktarıyor kanımca.Tabi Bloch'un da yaşı itibariyle bazı sorunlarınıda kelime esprisiyle aktarıyor olabilir yazar emin değilim.
Bonus olarakta bugün gördüğüm harika bir kitap ismi çevirisiyle konuyu kapatıyorum ne diyelim çeviri kolay iş değildir her dil bilende çevirmen değildir
(https://pbs.twimg.com/media/F4Ui1wBXcAANp2M?format=png&name=900x900)
İyi çeviri iyidir, kötü çeviri ise kötüdür. Bu tespiti cinsiyet eksenli bir örnekle ifade etmek yanlış bence.
Öte yandan sosyal medyada yazılanları %100 doğru kabul etmeden araştırmayı alışkanlık edinmek lazım, öbür türlü üzerinde oynanmış görseller gerçek sanılır...
Sevgili xmenac neden cinsiyet eksenli ifade etmek yanlis biraz acar misiniz?Ayrica o son paylastigim fotografin üstünde oynandigini anlamayacak kadar naif degilim ki bu gözler ne çeviriler gördü sadece mübalağa ederek groucho gibi karamizah yapiyordum.
Alıntı yapılan: Zeljko - 25 Ağustos, 2023, 13:34:57Sevgili xmenac neden cinsiyet eksenli ifade etmek yanlis biraz acar misiniz?
Alıntı yapılan: Zeljko - 25 Ağustos, 2023, 12:41:51"çeviri kadın gibidir sadik olursa güzel olmaz, güzel olursa sadik olmaz"
Alıntıladığım kısım gayet tek yönlü ve önyargı taşıyan bir bakış açısı, bence ifadenin yanlışlığı için bunlar yeterli. Güzellikle sadakati ters korelasyonlu görüp genelleme yapmanın manası yok. Zaten günümüzde bu tür cümlelerin de sıklıkla eleştirildiği ortada.
Alıntı yapılan: Zeljko - 25 Ağustos, 2023, 13:34:57Forumda cinsellikten bahsedilmesinden rahatsizlik mi duyuyorsunuz?
Yazdıklarımdan bu yorum nasıl yapıldı anlayamadım ama başlığa girip de görseldeki şu ibareyi görmek pek de olağan bir durum değil açıkçası. Nasıl ki bu kelimenin geçtiği bir mesaja eleştiri gelirse bu örnekte de durum aynı. Oynanmış bir görsel olmasa haber niteliği vardır diyenler olabilir belki ama öyle bir durum da yok.
Daha önce mesajlari bu cinsellikle alakali mesajlar yüzünden silinen bir üye olarak tekrar ayni durum yasanmasin diye uzatmicam ama size katilmiyorum sevgili xmenac yinede foruma canlilik gelmesi adina her mesaji degerli buluyorum ama politik dogruculuk adina tribünlere oynamayi sevmem,banlanma ve mesaj silinme olayina da siddetle karsiyim.
Sayın Zeljko verdiğiniz ilk örnek de güzel olmakla beraber aslında başlığı açma sebebime tam oturmuyor.
Sizin paylaştığınıza ben daha çok çevirinin yetersizliği diyebilirim. Eski Alfa, Bilka yayınlarında da gördüğüm bir şey bu, cümlelerin kısaltılması, sadeleştirilmesi, kelimelerin atlanması, gibi.
Bunlar elbette okunan eserin tadını kaçırıyor ama okumayı engellemiyor. Oysa benim Arkabahçe'nin son yayınlarında gördüklerim kitabı okumanızı imkansız hale getiriyor.
Fazla okumasam ve İtalyancam olmadığı için karşılaştırma şansım olmasa da kendi okuduğum Lal, Çizgi Düşler eserlerinde bu tip hatalarla karşılaşmadım. Bunda da benim en sevdiğim fumetti olan Nathan Never'da gördüğüm gibi ciddiye alınan ve kalifiye, bilgili kişiler tarafından yapılan editörlüğün ve çevirmenliğin etkili olduğunu düşünüyorum.
Alıntı yapılan: Zeljko - 25 Ağustos, 2023, 13:34:57Sevgili xmenac neden cinsiyet eksenli ifade etmek yanlis biraz acar misiniz?Ayrica o son paylastigim fotografin üstünde oynandigini anlamayacak kadar naif degilim ki bu gözler ne çeviriler gördü sadece mübalağa ederek groucho gibi karamizah yapiyordum.
Tartışmaya benzinle geliyorum :) Zweig'ın kitabının adı Amok Koşucusu.
Alıntı yapılan: Animvader - 25 Ağustos, 2023, 15:16:30Sayın Zeljko verdiğiniz ilk örnek de güzel olmakla beraber aslında başlığı açma sebebime tam oturmuyor.
Sizin paylaştığınıza ben daha çok çevirinin yetersizliği diyebilirim. Eski Alfa, Bilka yayınlarında da gördüğüm bir şey bu, cümlelerin kısaltılması, sadeleştirilmesi, kelimelerin atlanması, gibi.
Siz yazınca tekrar okudum başlıktakileri evet haklısınız tam oturmuyor buraya isterseniz çeviri yetersizliği adında yazdıklarımı taşıyabilirsiniz yada yüce adminlerden rica edelim taşısınlar.
Özgür bence senin paylaştığın korsan baskısıdır "amok koşucusu" diye kitap mı olurmuş? ;D
"Yeri geliyor nelere koşmuyoruz?"
- Stefan Zweig
Konu başlangıç noktasından çok uzaklaştı, mesajların taşınmasında fayda var...
Alıntı yapılan: Zeljko - 25 Ağustos, 2023, 12:41:51Can Yücel'in herkesçe bilinen sözünü çok severim "çeviri kadın gibidir sadik olursa güzel olmaz, güzel olursa sadik olmaz" der...
Ne zor geçti şu iki gün cevap yazmayı beklerken bir bilseniz... Şakası bir yana pek taze değil ama arşivcilikte yerini bulmuş bir tartışmadır kendisi. Hemen buraya da ekliyorum.
Alıntı yapılan: hercai - 21 Nisan, 2021, 14:56:56"Çeviri kadın gibidir, güzeli sadık olmaz, sadığı güzel diye bir atasözü var. Çoğu atalar gibi, o Rus atası da yanılmış. Çeviri kadın gibidir, doğru. Doğru ama güzeli sadık olur onun da."
Alıntı yapılan: TKnKT - 21 Nisan, 2021, 17:16:12Alıntılarınızın iyi niyetinizi ya da takdirinizi gölgelemesini istemem. Ne çeviriler "kadın" gibidir, ne de güzel çeviriler "adam gibi çeviri"dir. :)
Alıntı yapılan: hercai - 22 Nisan, 2021, 00:41:04Teşekkür ederim, ama sizin gibi düşünmüyorum...
Bu alıntı, Beat Kuşağı şairlerinden Lawrens Ferlinghetti'nin Paris Üniversitesindeki tez savunmasındandır;
" Bir çeviri hatasını, çevirinin kadın gibi olduğunu; sadık olduğunda güzel olmadığını, güzel olduğunda sadık olmadığını söyleyerek savundum." der.
(Alıntı, Kitap-lık Dergisinin 139. Sayısından).
Profesyonel çevirmenler tarafından beğenilen bu söze, yazının giriş kısminda yer vermek benim takdirimdi...
Alıntı yapılan: TKnKT - 22 Nisan, 2021, 11:37:36Elbette düşüncelerinizi ve beğenilerinizi aktarmanız kadar doğal bir şey yok. Ancak kendi perspektifimi yansıtmak isterim yine de müsadenizle. Bazı söylemlerin, dönemleri dışına taşınmasının zaman zaman yersiz olacağı kanaatindeyim. Nitekim bahsettiğiniz Lawrence Ferlinghetti de 2014 yılında bu durumu şu şekilde ifade etmiştir.
Lawrence Ferlinghetti: Today I'd be murdered by women's lib. I was just quoting a famous French author, someone like Balzac, who said, "A translation is like a woman. When she is beautiful, she is not faithful. When she is faithful, she is not beautiful."
John Held, Jr: It's a great quote, and quite perceptive about the art of translation.
Lawrence Ferlinghetti: Well, I'd rather not noise that quote around these days. I'd be murdered by my fellow editors at City Lights.
John Held, Jr: Well, it helped break the ice for you during your thesis presentation.
Lawrence Ferlinghetti: It got a big laugh from the three professors, because they weren't used to any levity or wit.
Ref. (2004) SFAQ, issue 15,16,17,18.
Konuyu bağlamından kopartmak gibi bir niyetim yok. Sadece daha ekstrem bir noktasından örneklendirmem isterim. Şöyle de düşünebiliriz, söylendiği dönemde kabul ve takdir görmüş 19. yy. ırkçı ve/veya homofobik söylemlerini örneğin günümüz neo-ırkçılarının kullanması ve gördüğü takdiri işaret etmesi gibi geliyor. Söyleminize engel teşkil edecek bir durum olmamakla birlikte, alıntınızın cinsiyetçi olduğu kanaatimi de kendi takdirim ile buradan ifade etmek isterim.
Söz konusu durumun politik doğruculuk değil, toplumsal duyarlılık olduğunu da belirtip bir kenara çekiliyorum. Nitekim sadakatin de biyolojik bir olgu ile korelasyon gösteremeyeceği malumdur. Hadi velev ki bir şekil gösterdi "correlation is not causation" pankartını bir kenarda yazmaya başladığımı bildirmek isterim. Beni tetikleyen bir söz azizim, maruz görünüz böyle dolu dolu gelişimi.
beat kuşağı şairinin sadakatten anladığıyla benim anladığım da bir değildir gibime geliyor
Sanırım orjinal dili ingilizce olup Türkçe çevirisi yayınlanan satın aldığım en son ürün Ultimate Spider-Man falandı. Yılı hatırlamıyorum. Lise 1'de falan olabilirim. Tabii o zamanlar orjinal nüshalara ulaşmak şimdiki gibi kolay değil. Nişantaşı'nda Arka Bahçe'nin mağazası vardı ama anadolu yakasında oturduğum için o zamanlar, ve maddi imkanlar el vermediği için ayda yılda bir gidebiliyordum. Neden sonra İngilizce ciltlere fasiküllere internet vasıtasıyla ulaşılabileceğini keşfetmiştim. Sonrasında orjinal cilt/fasiküller ülkemizde muhtelif mağazalardan temin edilebilmeye başlandı. 13gezegen açıldı, abonelik yapabilir olduk. Sözün özü, orjinal dilinde okuyabildiğim çizgi romanı asla çeviri almam.
Çeviri ile ilgili sertliğin dozunu kaçırdığım yorumlarım bu forumda da vardır muhakkak. Yeniden yazmaya gerek yok. Çevirinin yanı sıra edisyonların orjinalleriyle kıyas bile kabul etmediği ürünler çıkarılıyor.
İngilizceyi lise 1 seviyesinde bilen herhangi bir okurun bunları çeviri almasına samimi olarak anlam veremiyorum. Daha ucuz desen (artık) o kadar da değil. Daha kaliteli edisyon desen bir gülme geliyor. Kağıt/baskı/cilt kalitesini geçtim, boyunu küçültüyorlar bir kere. Ulaşamıyoruz desen artık günümüz dijatalleşen dünyasında söz konusu bile değil. İngilizceye orta düzeyde hâkim olup bunları satın alanların motivasyonunu samimi şekilde merak ediyorum. İngilizce bilmeyenlere lafım yok.
İtalyanca bilsem fumettiyi de Türkçe çeviri zinhar almazdım. Bir iki kere italyanca öğrenme girişimim başarısız oldu, ama bir şekilde öğreneceğim, o zaman elimdeki çeviri italyancaları da bir dakika beklemeksizin elden çıkarırım.