Emekli Kahramanlar Kiraathanesi

[kharon]

Firsat buldukca Golden Age doneminde dogmus, simdi emekli omus bazi kahramanlar hakkinda kisa kisa yazmayi planliyorum;

ilk yazi :

https://paneller.blogspot.co.uk/2018/03/kahramanlar-mezarligindan-man-ometal.html

Buraya da kopyaliyorum:

'Golden Age' olarak adlandirilan Amerikan comics doneminde yaratilan bircok karakter bugune dek varliklarini surdurmekte ama dogal bir seleksyonla elenen, CR tarihinin sayfalarinda kalan karakterlerin sayisi cok daha fazla. Bunlara sonradan gozatmak oldukca ilginc olabiliyor; zira hem CR'in hangi noktalardan bugunlere geldigini ve bazen de sonradan yaratilan bazi karakterlerin ilhamlarinin nereden alindigini gosterebiliyorlar.

Iste bunlardan biri : "Man o'Metal" , Wonder Woman cizerlerinden Pat Dempsey tarafindan 40'li yillarda yaratilmis. 'Pulp' kelimesinin sozlukteki anlamini dolduracak ucuzlukta, ciglikte ama kendini okutacak kadar da tuhaf ve durmak bilmeden aksyon yaratan bir karakter. Kahramanimiz bir ates-kivilcimla temas ettiginde tum vucudunu kaplayan metal alasim sayesinde ustun guclere kavusmakta (elbette bu tuhaf durum vahim bir kaza sonucu gerceklesmistir).



Ama isin tuhafligi her seferinde bir atese ihtiyac duymasi ve guclerini cok cabuk kaybedip eski haline donmesi. Sagolsun donemin tum kotu adamlari gibi (eski Batman maceralarindan yahut Bond filmlerinden hatirlayin) Man o'Metal'in rakipleri de onu her yakaladiklarinda oldurmek yerine gosterisli tuzaklar-kapanlar kurmakta ve mutlaka ona atesle-elektrikle vb. saldirmakta, donusumunu saglamaktadirlar.



Man o'Metal 40'larda unutulup kalir ama sonralari yaratilacak vucutlarini metalle-alasimla kaplayan bazi karakterlere ilham kaynagi olur : Molten Metal (65) ya da Colossus (75) gibi.



Ve benim favorim Astro City karakteri SteelJack (98)

[kharon]

'FLY': Orumcek adamin kokenlerine dair:

http://paneller.blogspot.co.uk/2018/04/fly-orumcek-adamin-kokenleri.html

Emekli kahramanimiz: Fly



Marvel dunyasinin temel pek cok kahramanin yaraticisi olarak Stan Lee ve Jack Kirby isimleri gecer ama bunun istisnalari da var elbette. Ornegin en meshur Marvel karakteri Orumcek Adam'da Stan Lee - Steve Ditko imzasi gormekteyiz. Ama Kirby'nin bu surece etkisi de hep tartisilagelmistir.

Biraz daha geriye gidelim, Marvel yillarindan cok once Kirby-Simon atolyesi cok cesitli turlerde Cizgi Roman uretmistir. Bunlardan biri de Marvel'in eski hali icin (Timely Comics) urettikleri ve ilk 10 sayisini cizip ayrildiklari Kaptan Amerika'dir (yillar sonra zorlu bir hukuki surec sonucunda Kaptan Amerika yaraticilari olarak tescil edilirler).

Bu surecte yarattiklari cok enteresan bir karakter vardir: Fly

Kucuk bir cocuk olan Tommy Troy (isim-soyismin ayni harfle baslamasi tipki Peter Parker ve nice Marvel karakteri gibi) ailesiyle degil (yine genc Peter Parker gibi) bir bakici aile yaninda kalmaktadir. Birgun kendisine verilen sihirli bir yuzukle "Sinek" benzeri guclere kavusur; bu gucler ve guclerin betimlendigi paneller bile oldukca tanidiktir:





Bununla da kalmaz genc Tommy ile komsu kizi arasinda ergen bir romance'in ilk adimlari atilir.





Elbette kahramanimizin adi Fly olunca Orumcek aglari olan bir dusman da yaratir karsisina Kirby & Simon:  The Spider.





Benzerlikler bununla kalsa iyi, iddialara gore Kirby yillar sonra tekrar Marvel ve Stan Lee ile calismaya baslayinca onceden Simon ile beraber yaratip yayinlamadiklari Spider-Man dosyasini sunar Stan Lee'ye. Burasi biraz karisik, dosyanin Kirby tarafindan sunulmadigina fikrin Lee'den ciktigina dair iddialar da var. Lakin kesin olan ilk cizimleri Kirby'nin yaptigidir (bes sayfa).

Lee Kirby'nin cizimlerini daha dogrusu konseptini begenmez: Spider-Man asiri derecede Fly'i andirmaktadir , kostumu Fly ile Kaptan Amerika arasinda bir yerdedir. Genc bir cocugun yetiskin-guclu ve iri-yari bir kahramana donusmesi degildir Lee'nin aklindaki vizyon. Bu yuzden fikri/dosyayi Ditko'ya verir ve Ditko bircok ayrintiyi degistirerek (ornegin Kirby'deki orumcek agi silahindan ve sihirli yuzukle gucler kazanmasindan kurtularak) ama bazi detaylari koruyarak (ornegin yengesi ve amcasiyla birlikte yasamasi) bugun bildigimiz ikonik kahramani yaratir.

Ditko-Lee ikilisinin hakkini teslim etmek gerekirse de yine de (bence) bu yaratim surecinde Kirby-Simon atolyesinin, ozellikle Fly'in etkisini reddetmek o kadar kolay degil.


Kaynaklar:  The Art of the Simon and Kirby Studio, Mark Evanier

[pizagor]

Çok sevdiğim bir kahramanın kökenlerine güzel bir yolculuk, harika bir yan öykü 

[alan ford]

  Çok güzel bir başlık olmuş bu , pek beğendim.

[kharon]

tesekkurler pizagor & alon ford 

[kharon]

yine bir emekli kahraman : Shadowman
http://paneller.blogspot.com/2018/09/shadowman.html

Valiant evrenin 90'lardaki yildizlarindandir Shadowman, siradan bir jazz sarkicisiyken vudu sayesinde insanustu guclere kavusan Jack Boniface'in oykusudur. Karanligin cokmesiyle kendi kontrolunun disinda bir kimlige burunur.

Hem diger superkahraman hikayelerinin aksine New Orleans'i mesken tutmasi hem de vuduya dayanan guclerinin esnekligi, zamanla kesfedilmesi, mistik arkaplani sayesinde oldukca populer olur. Cok iyi satis rakamlari da yakalar.



Ama sirketin defalarca el degistirmesi, tutarsiz stratejiler, serinin degisik yaratici ekipler tarafindan tekrar tekrar elden gecirilmesi (ve elbette zamanla degisen kosullar-begeniler) sonucu cok uzun soluklu olmaz.  Oysa Marvel/DC gibi buyuk bir cizgi roman evrenin parcasi olsaydi oldukca uzun bir hayati olabilirdi. Bu potansiyele-zenginlige sahip bir karakterdi. Yillar sonra bir-kac kez tekrar yayinlanmaya calisilsa da eski basarisini bir daha yakalayamaz.



Shadowman'in herhalde en basarisiz yani olan anlamsiz kostumu



Pek cok yazar-cizer tarafindan uretilmistir Shadowman zaman icerisinde. Bu kare de buyuk usta Ditko'nun oldukca basarili bir calismasi.

Bu yil icerisinde belki de New Orleans'li bir "vudu" kahramaninin olmasi gerektigi gibi siyahi bir karakter olarak tekrar baslatildi Shadowman. Bakalim akibeti ne olacak.

[kharon]

http://paneller.blogspot.com/2018/10/turok-dinazor-avcisi.html

Turok: Dinazor Avcisi

Amerikan cizgi roman okurunun Western islerini pek sevmedigi malum, bu zaten baska mecralarda (tv-sinema gibi) cok erken donemden beri cokca tukettikleri bir konu. Western unsurlarinin cizgi roman sahnesine girisi ise ancak bilim-kurgu veya fantastik unsurlarin konuya dahil olabilmesiyle mumkun oluyor (DC'nin Jonah Hex'i ya da Preacher'in Saint of Killers'i gibi) .




Turok'un hikayesi tam boyle bir melezlesme urunu; bir kizilderili savascisi olan Turok kendini zaman ve mekan kurallarinin siliklestigi/gecersiz kaldigi bir kayip ulkede bulmasiyla mecburen Dinazor Avcisi Turok'a donusuyor. Bu kayip ulke dinazorlarin, uzaylilarin, mistik unsurlarin, ic savastan kalma askerlerin, Nazilerin (ve hatta Elvis'in) cirit attigi gorebileceginiz en ucuk-kacik mekan (Bu yonuyle belki Darkwood'u andiriyor ama Darkwood'un bu kayip ulke yaninda gayet rasyonel-gercekci kaldigini dan teslim etmek gerek).



60'lardaki uzun suren yayininin ardindan Turok 90'larda Valiant yayinevi tarafindan tekrar yaratilir ve diger Valiant karakterleriyle corssoverlar da yaparak bu evrenin bir parcasi olur. Anladigim kadari ile bu donemde yayinlanmis 53 sayisi var. Ozellikle ilk iki sayiyi cizen Bart Sears mukemmel bir is cikarmis ama maalesef diger Valiant basliklari gibi cizerlerde iskikrar gozetilmedigi icin onune gelen Turok cizmis yayin hayati boyunca. Daha sonra baska yayinevleri tarafindan tekrar diriltilmesi denense de hatta bilgisayar oyunlari yapilsa da su an icin emekli olmus bir kahraman.

Elime gecen Valiant donem sayilari oldukca eglenceli ve ilk defa bir Valiant serisinin tum sayilarina ulasma istegi uyandirdi bende. Asagida elimdeki sayilardan birbirinden guzel kapaklari yeralmakta.

[Gabby]

Öyle-böyle veya mecazi anlamda değil,
okuruyla vedalaşarak resmen emekliye ayrılan tek bir çizgi kahraman hatırlıyorum: 
Dedektif Nik yani Rip Kirby.


Frank Bolle tarafından çizilen final bandıyla, yarım asırlık maceralar silsilesi
şu iki diyalogla 26 Temmuz 1999'da noktalanmış:

Uşak Desmond:  Yıllarca maceralarınızı takip edenlere ne diyeceksiniz efendim?
Nik: Yani,  ne denebilir ki Des,  teşekkürler ve hoşçakalın...

Büyük ilgi gören yakışıklı zarif salon efendisi ve eski denizci  özel dedektif karakteri ,
Alex Raymond'a  1949'da ünlü Reuben ödülünü  getirmiş. Bizde ilk kez Nat Pinkerton adıyla
1001 Roman Dergisinde yayınlanmış ama asıl ününe benim de bir dönemine şahitlik ettiğim
Hürriyet Gazetesinin günlük bandlarıyla ulaşmış. 

Raymond'un  büyük talihsizlik sonucu otomobil kazasıyla hayatını kaybetmesi 
üzerine bu sevilen kahramanı yaşatabilme görevini John Prentice üstlenmiş. 
Yıllar içinde, soap opera tarzına yatkın bilekli All Williamson, Leonard Starr, Neal Adams ve
Frank Bolle gibi çizerler devreye girerek katkı sağlamış.

Ben Dedektif Nik'i Hürriyet gazetesi  bandlarıyla tanıdım ve Prentice'in çizgileriyle okuyup sevdim.




***

[kharon]

Öyle-böyle veya mecazi anlamda değil,
okuruyla vedalaşarak resmen emekliye ayrılan tek bir çizgi kahraman hatırlıyorum: 
Dedektif Nik yani Rip Kirby.


Frank Bolle tarafından çizilen final bandıyla, yarım asırlık maceralar silsilesi
şu iki diyalogla 26 Temmuz 1999'da noktalanmış:

Uşak Desmond:  Yıllarca maceralarınızı takip edenlere ne diyeceksiniz efendim?
Nik: Yani,  ne denebilir ki Des,  teşekkürler ve hoşçakalın...

Büyük ilgi gören yakışıklı zarif salon efendisi ve eski denizci  özel dedektif karakteri ,
Alex Raymond'a  1949'da ünlü Reuben ödülünü  getirmiş. Bizde ilk kez Nat Pinkerton adıyla
1001 Roman Dergisinde yayınlanmış ama asıl ününe benim de bir dönemine şahitlik ettiğim
Hürriyet Gazetesinin günlük bandlarıyla ulaşmış. 

Raymond'un  büyük talihsizlik sonucu otomobil kazasıyla hayatını kaybetmesi 
üzerine bu sevilen kahramanı yaşatabilme görevini John Prentice üstlenmiş. 
Yıllar içinde, soap opera tarzına yatkın bilekli All Williamson, Leonard Starr, Neal Adams ve
Frank Bolle gibi çizerler devreye girerek katkı sağlamış.

Ben Dedektif Nik'i Hürriyet gazetesi  bandlarıyla tanıdım ve Prentice'in çizgileriyle okuyup sevdim.

Harika Gaby, tesekkurler. Ben de Hurriyet'den hatirliyorum eski maceralarini; o zamanlar bir cocugun gozuyle biraz yavas ve sIkIcI gelirdi. Ama cizgileri her daim ilgi cekiciydi o yuzden mutlaka denk geldiginde okurdum.

[peder clemente]

-Raymond Chandler'ın Detektif Philipp Marlove'u,
-Dashiell Hammett'in yazdığı Detektif Sam Spade'i,
-Mickey Spillane'nin Detektif Mike Hammer'i,
-Patricia Highsmith'in yetkinlikle yarattığı derinlikli Tom Ripley'i...
Bu karakterlerin özellikle filmlerini severek ve ilgiyle izliyorum.
Bu filmlerdeki ve eserlerdeki:
-Enrikalar,ihanetler,
-Çok iyi yazılmış karakterler...
-Çürümüş toplum yapısı ve yozlaşmış insanlar...
-Çekici ve bela getiren kadınlar...
-Özel detektifin veya polisin bunalımları ve sorunları...
-Bazen sürülemeyen izler,değerlendirilemeyen ipuçları,toplanamayan deliller, dokunulamayan suçlu ve güçlü insanlar karşısında yasa temsilcilerinin çaresizliği...
-Gerilim,aksiyon ve korkuya alışkın kahramanlar...
Bana hep ilgi çekici gelmiştir.
Sondaki resimde, Detektif Nik'in masasının üstündeki kişisel eşyaları var.Gözlük,pipo,otomatik tabanca,sevgilisi Honey(Bal) adlı sarışının resmi.Büyük Usta Alex Raymond'un sanatının gücünü gösteren güzellikte çizilmiş.Ustanın imzası bile güzel.
Gabby Üstâd, güzel yazı için sağolun.Detektif Nik'in maceralarını sizinle aynı dönemlerde Hürriyet Gazetesinde okumuşuz.
Yeni yazılarınızı bekliyorum.Lütfen incelemelerinizi paylaşın bizimle.Kendinize iyi bakın.

[kharon]

Eski Jaguar - yeni Jaguar ve Hellboy filmiyle baglantisi:
https://paneller.blogspot.com/2019/03/jaguar.html

Jaguar

Archie Comics semsiyesi altinda 60'larda yaratilan bir dizi super kahramandan biridir Jaguar. Guney Amerika'ya (Peru'ya) arkeolojik kazilar yapmak icin giden Ralph Hardy bir dizi olay sonunda buldugu Inca'larda kalma mistik bir kemer sayesinde super guclere kavusur. Tum hayvanalara telapatik olarak hukmedebilir ve onlarin guclerine misliyle sahiptir. Bu orjinal seriyi okumadim hic ama donemin ruhunu herseyiyle yansittigi ortada.



Yillar sonra -90'larin basinda- DC, Archie comics karakterlerini Impact Comics basligi altinda yeniden dolasima sokmaya calisir. Yeni Jaguar bir kadindir: Maria DeGuzman. Amerika'ya Brezilya'dan okumak icin gelmis bir universite ogrencisidir. Kokeni Peru yerine Brezilya'ya tasinmis olsa da gucun kaynagi yine atalardan gelen mistik bir baglantidir ve etnik olarak beyaz Amerikali bir erkek degil de Latin kokenli olmasi enteresandir. Maria istedigi an insanustu fiziksel guce, hiza, ceviklige ve dayaniklilaga sahip Jaguar'a donmektedir.







Bu haliyle bana fazlasiyla Orumcek Adam'daki Puma karakterini hatirlatti, Puma da ustun fiziksel guclere, reflekslere sahiptir ve guclerinin kokeni atalarinin kizilderili mitolojisine sikisikiya baglidir. Ikisi de mitolojideki kutsal "buyuk kedi"dir, Guney Amerika yerlileri kendi cografyalarindaki buyuk kediler hem jaguari hem pumayi mistifike ederken -hatta bazen tanrilastirirken- benzer surec Kuzey Amerika'da kizilderilerde (bizde dag aslani olarak da adlandirilan) puma icin yasanmistir.





Maria hem Latin kokenli hem de kadin olan ilk super kahramanlardan biridir. Ayrica cogu macerasi siradan super kahraman hikayeleri olsa da son derece siyasi bazi hikayeleri de vardir. Amerika'da Trump donemiyle yeniden gundeme oturan yabanci dusmanligi, irkcilik, Latin Amerika kokenliler tartismalari 30 yil once bir hikayeye konu olmustur.








Malesef bu seri kisa omurlu olur - yanlizca 14 sayi surer. Yillar sonra DC evreni Archie evrenini tamamen yutar, bu karakterleri dogrudan kendi evrenine dahil eder. Bu yapilirken de elbette karakterler yeniden dizayn edilirler, cinsiyetleri tekrar degistirilir. Ara sira gorunse de artik Jaguar omrunu tamamlamis, emekli olmus diyebiliriz rahatlikla.

Ama Puma/Jaguar'a benzer baska bir karakter vardir ki baska bir evrende (Hellboy'un yaraticisi Mignola'nin evreninde) hala yasamaktadir. Ve yakinda gosterime girecek yeni Hellboy filmiyle ilk kez cizgi romanin kucuk okuyucu kitlesinden siyrilip buyuk kitlelerce taninacak: Ben Daimio.





Hellboy evrenindeki Paranorma Arastirmalar Burosu BPRD'nin uzun sure istikrarli bir uyesi olmustur Daimio. Ama Jaguar cizgi romaninda Maria'nin surekli bastirmaya calistigi icguduleri/vahsi durtuleri Daimio'da zirveye cikmistir, Jaguar ruhun kendisine verdigi yeni yasamin ve super guclerin bedelini cok daha karanlik bir bicimde odemektedir. Dah fazla spoiler vermeyelim ama bakalim yeni Hellboy filminde Daimio'nun karanlik yuzu perdeye ne kadar yansiyacak?

Kaynaklar:
https://en.wikipedia.org/wiki/Jaguar_(Archie_Comics)

Kapaklar:

[kharon]

Bu sefer yeni ama erken emekli olmus bir kahraman: Camur-adam


http://paneller.blogspot.com/2020/08/mudman.html

Mudman


Sosyal medyadaki superkahraman geyiklerinden biri de bazi cizgi romanlardaki villianlarin aslinda ne kadar karizmatik-guclu olduklari muhabbeti. Bunun bariz bir nedeni var: kotu ne kadar guclu olursa ve kahraman ne kadar 'underdog' kalirsa hikaye o kadar guzellesmekte.

Hem Batman hem de Orumcek Adam evrenindeki bu konumdaki karakterlerden biri Kumadam yahut  Clayface.



Benzer ozellikleri olan bu kotulerin hikayeleri ve guclerinin yeterince kullanilmadigina ve eger kahraman konumunda olsalar cok daha verimli hikayeler cikabilecegini dusunen  Paul Grist'in  yarattigi bir kahraman Mudman (CamurAdam).

Ingiltere'nin kucuk bir kasabasinda siradan bir hayat geciren liseli Owen'in bir kaza eseri camuradama donusmesinin hikayesi.





Grist'in ilginc cizgisi ve dinamik panellemelerine ragmen Image Comics'den 9 sayi kadar yayinlanabilmis. Bence iki problemi var serinin, birincisi hikayenin cok klasik olmasi liseli Orumcek Adam'in hikayesiyle cok ortusmesi (sinif kabadayisina kadar) ikincisi de oldukca kisitli bir cografyada -Ingiltere'nin cok kucuk bir kiyi kasabasi- gecmesi.

Bu yuzden erken ve genc yasta emekli olmus bir kahraman camuradam.