Çizgi Roman Piyasası ve Sorunları

[kırkambar]

Not: Forumda internetteki dijital kopyaların çizgi roman piyasasına verdiği zarardan söz edilmiş. Böyle bir şey yok. Bonelli'nin sayılarını, hem de en son sayılarını, sitelerden rahatça indirebilirsiniz ve bunu, Bonelli Editore dert etmez. Çünkü kitap alıcısı ile dijital okuyucu çok farklı şeylerdir; dijital okuyucuya kitabı zaten satamazsınız. Bu tür kopyalar yayınevine zarar verse ilk başta Bonelli buna engel olur ve kopyaları üretenin ümüğünü sıkardı.

Dijitalin, sektörü dikkate değer ölçüde zarara uğrattığına ben de pek katılmıyorum. Dijital arayışında olan kabaca üç grup var. Birincisi zaten bedavacı olduğundan asla kitaba para vermez, dijitali varsa okur yoksa okumaz. İkinci grup zamanında basılmış ama artık elde edilme imkanı kalmayan kitap ve dergiler için buna yönelir. Üçüncü grup da, almayı düşündüğü kitap hakkında fikir sahibi olmak için yararlanır.

[gargaris]

Ayrıca, yayınevleri piyasada tükenen, rağbet gören ve bulunamayan sayıları neden tekrar baskı yapmaz anlamış değilim... Yap baskını, yüksek okuyucu talebini sen kazanca çevir işte...

[Volrath]

Dijitalin, sektörü dikkate değer ölçüde zarara uğrattığına ben de pek katılmıyorum. Dijital arayışında olan kabaca üç grup var. Birincisi zaten bedavacı olduğundan asla kitaba para vermez, dijitali varsa okur yoksa okumaz. İkinci grup zamanında basılmış ama artık elde edilme imkanı kalmayan kitap ve dergiler için buna yönelir. Üçüncü grup da, almayı düşündüğü kitap hakkında fikir sahibi olmak için yararlanır.

Açıkçası hem size hem de alıntıladığınız yoruma katılmıyorum. Ülkemizde zaten amerikan çizgi romanları 3000 adet civarında, mangalar da 4-8000 adet civarında basılıyor. 80 küsur milyonluk bir ülkede gerçekten utanılacak rakamlarla iş yapmaya çalışırken bir de dijital diye geçiştirilen korsanın bu rakamlara balta vurması kabul edilemez, edilirse de basılana şükredilmesi gerekir.

internete bir kere yüklenen bir şey asla kaybolmaz. Ne bonelli, ne marvel/dc ne de başka bir yayınevi bununla uğraşmaz. Onlar zaten işlerini dünyaya satıyor ayrıca kendi dijital platformları mevcut. Sen ben sanatın sanatçının hakkını verelim diye imkânları sunuyorlar.

O zaman kitapçıda bulunan kitabı köprüaltında yere serdiği bezin üstünde satan korsancıya tepki göstermeyelim. Ne de olsa o kitapta kolayca ulaşılabiliyor.

[kırkambar]

Ben korsan dijital kopyalar olsun demedim, Türkiye'de sektöre ciddi zarar vermediğini söyledim. Bunu destekliyor falan değilim. Buna niçin yönelindiğini ifade ettim. Demek istediğim, sıfır korsan dijital olsa da satış rakamlarında anlamlı bir artış olmayacağı.

[Kuzgun]

Ayrıca, yayınevleri piyasada tükenen, rağbet gören ve bulunamayan sayıları neden tekrar baskı yapmaz anlamış değilim... Yap baskını, yüksek okuyucu talebini sen kazanca çevir işte...

Aslında Lâl bazen yapıyor ama haber vermiyor. Örneğin bende Zagor Aylık Seri'nin 115. sayısının (Ölü Orman) iki baskısı var. İlk baskısı 2011 Ekim tarihli, ikincisi 2023 Ocak tarihli. İşin tuhafı "ikinci baskı" diye belirtilmemiş. Ben Lâl'in bu baskıyı duyurduğunu da hatırlamıyorum. Klasik Maceralar'ın ilk 15 cildinin tekrar baskısını yaparken çeşitli yayınlarında tekrar basıldığını belirtmiş ama tekrar basılan sayının içinde, herhangi bir yerinde "ikinci baskı" diye bir yazı koymamıştı. Lâl Kitap bu garip kuralını bir tek Dev Albüm'ün ilk sayısının ikinci baskısında bozdu. Evet; oldukça garip bir kural ve uygulama...

[Kinowa59]

Merhaba sayın kuzgun. Lal kitap' in tekrar baskıları için " ikinci baskı " ibaresi koymamış olması pekte garip karşılanmamalı. Çizgi roman yayınında farklı bir uygulama olabilir ama bence garip değil. Nedenini açıklayayım. Kitabın kapağının iç yüzündeki editoryal yazı çok farklı, bir ikincisi ve daha önemlisi baskı tarihlerinin farklılığı. Aylık ve klasik baskılarda da bu şekilde. Yani anlatmak istediğim, kaçıncı baskı olduğunu yazmasada ilk baskıların değeri değişmez. Benim aklıma başka bir neden gelmiyor. Acaba diyorum, siz, " garip " sözcüğünü kalın bir şekilde yazarak başka birşey mi ifade etmek istediniz .

[Kuzgun]

Merhaba sayın kuzgun. Lal kitap' in tekrar baskıları için " ikinci baskı " ibaresi koymamış olması pekte garip karşılanmamalı. Çizgi roman yayınında farklı bir uygulama olabilir ama bence garip değil. Nedenini açıklayayım. Kitabın kapağının iç yüzündeki editoryal yazı çok farklı, bir ikincisi ve daha önemlisi baskı tarihlerinin farklılığı. Aylık ve klasik baskılarda da bu şekilde. Yani anlatmak istediğim, kaçıncı baskı olduğunu yazmasada ilk baskıların değeri değişmez. Benim aklıma başka bir neden gelmiyor. Acaba diyorum, siz, " garip " sözcüğünü kalın bir şekilde yazarak başka birşey mi ifade etmek istediniz .

Yayıncılık açısından "garip" bir durum. Bir de okuyucuyu dikkate almak var tabi. Bir kitabın (aslında periyodik çizgi romanlar dergi sınıfına giriyor ama tek olarak kitap gibi de düşünülebilir) ikinci baskısında bu muhakkak belirtilir. Hem yaptığı işe önem vermek, hem de okuyucuyu dikkate almak bakımından. Bu bizim ülkemizde önem taşımayabilir; zaten bizde ne tam ve düzgün ki..?

Eloğlu bize anlamsız gelen ayrıntılara önem veriyor, o küçük ayrıntılar da bir araya gelince bir bütün oluşturuyor. Örneğin Japonya'da garsonluk üzerine eğitim veren meslek okullarında çatalın tabaktan ne kadar uzak olacağı, bardağın tabağa olan açısı gibi (ve daha bir sürü) bize saçma gelen şeyler öğretiliyor. Bu ayrıntıların toplamında sıradan bir Japon lokantası ile Türk lokantası arasındaki fark ortaya çıkıyor. Japon'un kafası "işimi yapmayı nasıl mükemmelleştiririm" biçiminde işlerken bizim kafa yapımız "nasıl daha az emekle daha çok kazanırım" görüşüne eğilimli.

[Kinowa59]

Sayın kuzgun dost. Yazınızın son bölümünde ki birkaç paragrafa " işte bu " diyorum ve şapka çıkarıyorum.

[Rossi]

Yayinevlerinin tüm sahaflarin görüşlerini dikkate alması daha sağlıklı olur. Böylece daha doğru feedback elde edilebilir.

Öte yandan Kuzgun çizgi roman instagramda güzel bir uygulama yapıyor. Yeni çıkan kitapların on ve arka kapaklarını ve kitabın içinden bir kaç örnek sayfayı paylaşıyor. Bu okuyucunun ilgisini çeker.

Sevgilerimle

[noir]

Yayinevlerinin tüm sahaflarin görüşlerini dikkate alması daha sağlıklı olur. Böylece daha doğru feedback elde edilebilir.

Öte yandan Kuzgun çizgi roman instagramda güzel bir uygulama yapıyor. Yeni çıkan kitapların on ve arka kapaklarını ve kitabın içinden bir kaç örnek sayfayı paylaşıyor. Bu okuyucunun ilgisini çeker.

Sevgilerimle

Sayın Rossi'ye bunu bizlerle paylaştığı için, Kuzgun Çizgi Roman'a da böyle bir uygulama yaptıkları için teşekkür ederim. Bulunduğum şehirde çizgi roman satışı yapan hiçbir yer yok böyle olunca inceleme fırsatım olmuyor.
Küçük ayrıntılar kısmına ben de katılıyorum. Mesela bu örnek, küçük olabilir ama benim için önemli, yeni bir çizgi roman çıkınca hemen yayıncıya bakıyorum örnek sayfayı geçtim kağıt türü bile paylaşılmıyor. Bu tarz detaylara dikkat edilmesi bence tahmin edilenden daha fazla olumlu etki yapar.

[alan ford]

Aslında Lâl bazen yapıyor ama haber vermiyor. Örneğin bende Zagor Aylık Seri'nin 115. sayısının (Ölü Orman) iki baskısı var. İlk baskısı 2011 Ekim tarihli, ikincisi 2023 Ocak tarihli. İşin tuhafı "ikinci baskı" diye belirtilmemiş. Ben Lâl'in bu baskıyı duyurduğunu da hatırlamıyorum. Klasik Maceralar'ın ilk 15 cildinin tekrar baskısını yaparken çeşitli yayınlarında tekrar basıldığını belirtmiş ama tekrar basılan sayının içinde, herhangi bir yerinde "ikinci baskı" diye bir yazı koymamıştı. Lâl Kitap bu garip kuralını bir tek Dev Albüm'ün ilk sayısının ikinci baskısında bozdu. Evet; oldukça garip bir kural ve uygulama...

 Bunun sebebi Lal'in İSSN koduyla(dergi kategorisi) basması olabilir mi acaba. ISBN de ikinci baskı kolay ama dergide ayrı prosedür var sanki, pek sık olmuyor 2. baskı.

[Rossi]

Aklıma gelmişken sizlere somut bir örnek vermek istedim. Bir yıl içinde yayın maliyetlerinde korkunç bir artış oldu. Örneğin bir yıl önce 2 bin baskı yapan 18 forma yani 288 sayfa bir kitabın maliyeti 35 bin iken bugün 95 bin oldu. Yaklaşık 3 kat artış. Buna rağmen yayınevleri fiyatları azami 2 kat arttırdılar. Kar paylarını düşürdüler.

Renkli kitaplar bu yüzden aşırı pahalı oldu. Yayınevleri direnmeye çalışıyorlar. Ama yeni basılan kitap sayısı azaldı. Telifsiz yayınlara yönelildi. Bazı küçük ve orta ölçekli yayınevleri kapandı.

[Mrtekin]

Türkiye'de alım gücünün yok olması ile orantılı olarak orta direğin yok olması ya da yok olmaya yüz tutması ile birlikte (en bariz örnekler: çocukların özel okuldan alınması, yurtiçi tatile gidilememesi, yurtdışı tatilin hayal olması, özel sağlık sigortasından vazgeçilmesi, araba yenileyememe/alamama, artan kiralar karşısında ezilme, dışarıda yemek yiyememe, artan benzin, mazot, kasko ile giderek arabanın idamesinin bile güçleşmesi. vd) çizgi roman artık parası olana çalışan lüks tüketim bazlı bir niş sektöre dönüşecek ya da dönüştü.

Yoksa bu fiyatlarla hala bu kadar kitap çıkmasının bir anlamını göremiyorum. Garibim orta direk; hala çr alabiliyor mu eskisi gibi cidden? Ya da ayda yılda bir tane alıp nefsini mi körlüyor?

[Rossi]

Biraz daha dayanırız. Ama bir noktada kırılacağımız kesin.  

[Mrtekin]

"Böylece OVP'ye göre yıllık ortalama dolar/TL kuru tahminleri de ortaya çıkmış oldu. Yıllık ortalama dolar/TL kurunun 2023 için 23,88, 2024 için yüzde 54 yıllık artışla 36,78, 2025 için yüzde 19,4 yıllık artışla 43,93, 2026 için yüzde 8,8 yıllık artışla 47,79 olması öngörüldü."

Böylece; Çizgi roman ezcümle kitap diye bir sorunumuz kalmadı.