2020 YAYIN ANALİZİ

[afu]

Son senelerin toplam yayın adetleri ile 2020 nin en çok yayın çıkaran yayınevleri ile ilgili bilgiler. 
2021 sonunda görüşmek üzere.

[hellion]

  2020 sıkıntılı bir yıldı, ama görünen o ki dibe vurulan 2019 yılının ardından bir miktar toparlanıp, toplam basım sayısında 2016 yılının rakamına yaklaşmışız. Comics'te 170-180 arası genel ortalamaya oturmuşuz ki bu tarz basan yayınevlerimizin yavaşlamasına rağmen bu çok iyi bir sayı. Mesela JBC dediklerini yıl içinde basabilse ve ya Marmara özellikle spider-man'de bahsettiği hızlanmayı yapabilse çok güzel sayılara çıkabilirmişiz. Neyse, can sağolsun. O da bu sene olacakdır.
  Yalnız Fumetti toparlanmış gibi görünse de biraz kan kaybı yok değil. BD ekolünde dibe vurmuşuz; bu çok endişe verici. Manga son 3 senenin ortalamasında devam etmiş. Bu sene iyi bir yükseliş bekliyorum.

[V]

  2020 sıkıntılı bir yıldı, ama görünen o ki dibe vurulan 2019 yılının ardından bir miktar toparlanıp, toplam basım sayısında 2016 yılının rakamına yaklaşmışız. Comics'te 170-180 arası genel ortalamaya oturmuşuz ki bu tarz basan yayınevlerimizin yavaşlamasına rağmen bu çok iyi bir sayı. Mesela JBC dediklerini yıl içinde basabilse ve ya Marmara özellikle spider-man'de bahsettiği hızlanmayı yapabilse çok güzel sayılara çıkabilirmişiz. Neyse, can sağolsun. O da bu sene olacakdır.
  Yalnız Fumetti toparlanmış gibi görünse de biraz kan kaybı yok değil. BD ekolünde dibe vurmuşuz; bu çok endişe verici. Manga son 3 senenin ortalamasında devam etmiş. Bu sene iyi bir yükseliş bekliyorum.

Comics konusuna bir not düşeyim.Cilt dönemi yerini fasiküle bırakıyor gibi.Adetsel değil de hacim olarak bir gerileme var..

[hellion]

Comics konusuna bir not düşeyim. Cilt dönemi yerini fasiküle bırakıyor gibi.Adetsel değil de hacim olarak bir gerileme var..

Haklısınız. Sanırım cilde nazaran fasiküller daha çok kazandırıyor. Comics okuyucularının arasında fasiküle meyilli epey bir insan var. Yayıncılar da tatlı paranın cazibesine kapıldılar. Bir de Amerikan çizgiromanlarında belli bir dönemden başlayıp hızlı gittiğimiz için güncele yaklaştık. Arada atlanan dönemler oldu; başladıkları noktanın öncesi yakın dönem ve klasik dönemlerden basmak konusunda da pek istekli görünmüyorlar.
  Tümden fasiküle dönerler mi bilmiyorum ama öyle bir durum olursa da başka sıkıntılar doğar. İnsanlar hesaplı olanı alıp, nitelik yerine niceliğe kayıyorlar. Koleksiyonerlerle toplayıcı dediğimiz grubun önceliklerini ayrı ayrı düşünmek lazım.

[Mrtekin]

Afu Abi, analiz için teşekkürler.

1- Pandemiye rağmen, geçen senenin üzerine çıkılmış olması bence bir başarı. Burada, pandeminin sektöre yeni bir okur kitlesi kazandırıp kazandırmadığı sorunsalı üzerine düşünmemiz gerekiyor. Açıkçası ben bir giriş olduğunu düşünüyorum ama bu giriş "kalıcı" olabilecek mi, esas soru bu? Kalıcılık sağlanırsa, 400 üzeri çok rahat gelir.

2- Fasikül yayını, bence de, yayıncılar için giderek kolay para kazanılan bir mecra haline geldi. Bunu da anlayışla karşılıyorum. Alım gücünde yaşanan büyük düşüş nedeniyle fasikül tarzı yayım türü, tüketiciler için daha da bir cazip hale gelmeye devam edecek gibi görünüyor. Neticede iki taraf için de win&win.

3. 2010 yılında çr sektörü 200 kitapla bitirmişti. 11 sene sonra, pazar hala bir kat bile genleşememiş durumda.

4. Presstij ve Epsilon bu sene çok iyi bir çıkış yaptılar. Presstij, "Hc ve limitli" formülünü çok iyi uygulayarak, kendine iyi bir mecra açtı. Türk çr leri de çıkarması, bence, başlıbaşına takdire şayan. Epsilon da kendi hedef kitlesini iyi seçip, nokta atışı yayınlarla başarılı oldu.

5- Çr yayıncılarımızın eskiden birbirleri arasında telif savaşlarını duyardık. Frankfurt gezileri ise pek bir şaşaalı olurdu. Bu sene telif alanında negatif haber aldığımız, yani, ciddi ciddi yeni telif alınmadığı (Çizgidüşlerin açıklaması) ya da eldeki teliflerin bırakıldığı (Arkabahçe/DC) bir sene oldu.

6- Çizgi Düşler, eğer limitli ve az satan fumetti serilerinin telifini bırakmışsa, bu sene fumettide bir düşüş bekliyorum. Lal'in bırakılanları alacağını da pek düşünmüyorum.

7- Türk çrlerinde de ciddi bir düşüş var. Acı.

2021 için ümitvar olmaya devam edelim. YKY ve Desen'den güzel haberler geliyor. Keşke, tüm çr yayıncılarımız 2021 yayın programlarını açıklasalar da gözümüz gönlümüz şenlense.

[hellion]

  Mrtekin güzel toparlamış. Üstünde düşünülecek, sonucunu beklememiz gereken çok konu var.
 
  Pandeminin yeni bir okur kitlesi kazandırıp kazandırmadığını açıkçası ben de çok merak ediyorum. Eve tıkılan insanların hobilerine eğilmesi, bolca indirim kampanyaları yapan kitap siteleri sayesinde internetten alışverişe yüklenmeleri en nihayetinde bir fark yaratmıştır. Gençlerde de her sene çizgiromana eğilim artıyor ama kriz ve pandemi gibi sebeplerle işsiz-parasız kalırlarsa nasıl satın alacaklar orası meçhul. Okuduğunu satıp ondan gelen parayla yenisini alanlar veya takas gibi yöntemlere başvuranları görüyorum. Bu durumda bir koleksiyon anlayışı haliyle olmuyor.
 
  Bu arada özellikle prestijli grafik romanların son yıllarda bolca basılması, bildiğimiz çizgiromancı profilinin dışında bir alıcı kitlesi de yarattı. Fumetti ve comics türlerine ezelden beri uzak olanlar kendilerine hitap edenleri bulmuş oldular. Pek çok grafik romanın ilk baskısı bitmiş gibi bir şey. Ha bu son dönemde yapılmaya başlanan yüksek fiyatlandırmanın nasıl bir etkisi olacak merak ediyorum.
 
  Fasikülleri ben de çok seviyorum, hatta keşke sevdiğim bazı comicsleri fasikül toplayabilsem diyorum. Ama bu sefer de cebimden cilt olarak almaya göre daha çok para çıkacak. Amerikada bile TPB diye adlandırılan ciltler daha çok satıyor diye duymuştum.
 
  Presstij nihayet doğru olanı yapmaya başladı. Para getirmesi riskli -ki getirmediler- yayınlara girişip basamamak yerine para kazanıp böyle riskli yayınları telafi etmek en doğrusu. Ki diğer bazı yayınevleri de buna başvuruyorlar. Umarım yarım kalanları böyle devam ettirebilirler.
 
  Bir şey balon gibi şişirilirse bir süre sonra patlar. Piyasa için de bu geçerli, bunu daha önce bol bol tartıştık. Arkabahçe ve Çizgi Düşlerin başına gelen beklenen sonuçtu.
 
  Çizgi Düşlerin bıraktıklarının hepsini Lal'in alacağını ben de sanmıyorum. Gerçi epey bir süre önce Lal kitap'ın sahiplerinin Dampyr'i çok sevdikleri, ilgilendikleri gibi bir şey duymuştum ama ne kadar doğru bilmiyorum. Belki doğrudur.

[Mrtekin]

2020 senesi ile ilgili diğer düşüncelerimi aşağıdaki linkte de paylaşmıştım.

http://altinmadalyon.com/altin/guncel-yayinlar-2020/2020-senesinden-akilda-kalanlar/

Açıkçası, 2021 senesinin; çr dükkanı ve yayımcısı tarafında fire vermeden bitirilmesini, cidden önemsiyorum. İzmir'de ekonomik konjonktürden dolayı kala kala bir tane çr dükkanı kaldı. O da talep çıksa hemen devredilebilir noktaya geldi. Ne olursa olsun ama bu iş insanlara ekmek yedirsin ki teker bir şekilde dönmeye devam etsin.

Bağımsızlarda Karakarga'nın yüksek bir fiyatlamaya geçmesi örneğinde de gözlemlenebildiği üzere; fiyatların nereye gittiği biraz muğlak. Okuyucuya maliyetlerin "tam yansıtılması" noktasına geldik. En iyi ihtimalle 1500-2000 kişiden oluşan işbu alt-çr pazarı, bu tam yansıtmaya nereye kadar dayanır, onu bilemiyorum. O yüzden 2021'de fasikül tarzı yayım daha da artacaktır, orası kesin.

Aşağıda 2010'dan beri piyasanın durumunu da görebilirsiniz.

2021:Ekonomik kriz+Pandemi:?
2020:Ekonomik kriz+Pandemi:396 (2015'e dönüş.)
2019:Ekonomik kriz:363 (2014'e dönüş.)
2018;Ekonomik kriz:427 (Krize rağmen, 2017 ile aynı.)
2017: 425 Kitap % 4,4 büyüme (Altın Sene)
2016: 409 Kitap %8,5 büyüme
2015; 373
2014: 303
2013: 294
2012: 233
2011: 213
2010: 200 kitap.

[dayıcomics]

Bu yıl çizgi roman açısından güzel geçmiş. Fasikül'ün artacağını tahmin ediyordum çünkü bizde cilt çok pahalı. İnternetten alıveriş yapamayan genç kesim, fasikül almak bir gereklilik oldu. Etiket fiyatını fazla bulan gençler direkt mangaya yöneliyor sonra diyoruz "yav şunlar niye basılmıyor" çünkü gençlere satamıyorlar. Bizim gibi yaşını başını almış kesim zaten ciltleri her türlü alıyor ama gençler ciltlere para yetiştiremiyor. Bir çizgi roman fiyatına iki tane manga alınınca haliyle kitle japonlara kayıyor. Bunu dengelemenin tek yolu fasikül basmak, böylelikle çok satmayan serileri bile gençlere sevdirebiliriz örn. X-men.

[Nomad]

Şu fasikül işine ısınamayan bir tek ben miyim?

10 yaprak fasikül 10 tl ortalama.
Yaprak başı 1 tl ye geliyor.
Düzensiz baskı periyodu ile okumak da ızdırap oluyor.

Aynı seri cilt olunca neredeyse yarı fiyata alınabiliyor.
Üstüne de toplu okuma keyfi ekleniyor.
Reklamsız olması ve extra içerik de çoğu zaman cabası.
Daha kolay korunuyor, kitaplıkta saygıda kusur etmeyip ayakta duruyor.
Daha ne yapsın?
Neetti kardeşim bu cilt size 

Cilt atın üzerime oradan

[darkwood]

2020 yılında pandemi ve enflasyona rağmen, 2019 dan fazla adette çizgi roman basılmış.
Bakalım 2021 nasıl geçecek. Güzel paylaşım için eline sağlık.

[pizagor]

Fasikülü seviyorum. Sayfa başına vurduğunda pahalı görünse de

- kaç para bu?
- 12
- bir şey değilmiş, alayım yahu!

denklemi her daim işliyor. Bir serinin fasikülleri ve de cildi aynı anda yayınlansa tercihimi hard cover DEĞİLSE ciltten yana kullanırım. Misal Usagi'de fasikülleri bana sert kapak cildinden çok daha çekici gelmişti. Ama fasikül yayınlanan bir şey, eğer ucundan köşesinden dahi ilgimi çekmişse poşete ekleniyor bende. Çünkü cebimden çok para çıkmış gibi hissetmiyorum...

[Agamotto]

Fasikül işi bana da genelde pek cazip gelmiyor. Tek fasiküllük hikayeleri saymazsam eğer bir seri fasikül olarak basılıyorsa ya cilt olarak basılmasını bekliyorum ya da o kadar alınacak çizgi roman içinde pas geçiyorum maalesef. Tabi Yargıç Dredd gibi istisnalar olabiliyor.

Fasikül işi eğer ki oturmuş bir yayın periyoduyla çıkar ve erişilebilirliği mesela dergi kadar yaygın olursa o zaman en azından benim için cazip olur.

[KenParker]

Cilt iyidir. Bekleyemem ben öyle arkası yarın kuşağını.

[Kauss]

Bende ciltten yanayım. Muhafazası daha kolay kitaplığa koyabiliyorsun. Fasikülde cc'e koy sonra onları kutu da sakla falan filan. Bir de maalesef okurken bazen ayrılıyor bu da çok sinir bozucu.
Eğer yayın Türkçe ise, ciltlenmesini bekliyorum. Ciltli çıkmıyor ise genelde satın almıyorum. Yabancı dilde ise cilt taraftarı olsam da aboneliklerim mevcut. Umarım 2021 de ciltler artar 

[ferzan]

    Ben fasikülden apayrı bir tat alıyorum. Dolayısıyla her daim fasikülden yanayım ama şu anki periyotlarda değil.

    2000 'lerin ilk yarısını hatırlıyorum. Comicsler genellikle iki sayı bir arada 48 sayfalık fasiküller olarak çıkıyordu. Hulk, Daredevil, X-Men ve Spider Man böyleydi. Benim hoşuma gidiyordu ama Ultimate X-Men ile Ultimate Spider Man çıkmaya başlayınca daha hoşuma gitti. Çünkü bu kez 24 sayfalık özgün fasikül yayınına geçilmişti ve ABD 'deki yayını az geriden takip ediliyordu. Sayfa sayısı azalmıştı ama sonuçta orijinale uygun olan tekli formattı. Fakat en önemli nokta, bu dergilerden biri her ayın on beşinde, diğeri de her ayın birinde bayideki yerini alıyordu. Asla şaşmıyordu. Dolayısıyla yeni sayıyı 30 gün sonra okuyacağımı bilerek devam ediyordum. Okuduğumu da unutmamış oluyordum.

    Lal 'in fasikül Conan serisinde de aynı tadı yaşadım. Her ayın başı belliydi çıkacağı. Özel tanıtım sayısıyla birlikte tam 51 ay boyunca düzenli olarak bizlere ulaştı. Conan 'ı fasikülden periyodik olarak okumanın tadı hala damağımdadır.

    ABD 'de neden fasikül çıkıyor? Çünkü seriyal üretimin şablonu o şekilde oluşmuş. Neden öyle oluşmuş? Çünkü zamanında fasikül çizerleri 22 değil 18 sayfa çiziyormuş ve bunu da bir ayda yapıyormuş. Standart bir çizerin günde bir sayfa çizmesi bile mesele olabiliyor yerine göre. Comics çizerlerinde ise muhakkak günde bir sayfa tamamlama durumu söz konusu oluyor bu periyotta. Bir önceki ay bitirdiği sayı hemen devamındaki ayda basılıyor ve çizer de bir sonraki ayın fasikülünü çizmeye başlıyor. Stresli bir durum. Neyse ki zamanla rayına oturmuş, seriler bir ay geriden değil de birkaç ay geriden yedekli olarak planlanmış. Yani Eylül 'de çıkacak sayı aslında Ağustos başında teslim edilmiş. Bu bile yakın bir süre ki halen böyle ucu ucuna çalışan çizerler var. En az üç ay yedekli çalışan da var. Bu sebepledir ki comics çizerleri günde en az 10-12 saat çalışmak durumundadır. Şimdilerde 20-22 sayfalık bir fasikül için çizere tanınan süre maksimum 6 haftayı buluyor. En azından bir sayfayı iki günde bitirme lüksü olabiliyor. Velhasıl, fasikül sistemi pek çoğunuzun bildiği üzere bundan ötürü böyledir. Taze üretilmiş ve gerektiğinde bir ayda da hazırlanabilecek materyal adedi, formatı ve edisyonu belirlemiş. Bizde geçmişte haftalık çıkan ilk Karaoğlan dergileri misali. Ya da haftalık mizah dergileri gibi dumanı üzerinde üretim mantığı. Mesela manga çizerleri insanlık dışı koşullarda üretir. Haftada 32 sayfa çıkarmak durumunda olanlar vardır. Fumetti çizerleri ise daha planlıdır her sayı 96 sayfa olduğu için. 96 sayfayı çıkarmak en hızlısı için bile 6 aya tekabül edeceği için, sayılar 20-30 sayı halinde planlanır. Senaryo her zaman 20-30 sayı öndedir. Aynı anda 5 farklı çizere 5 sayı emanet edilir ve 6 ay ile 1 sene içerisinde 96 sayfalık sayılar teslim alınır. O ay 220. sayı yayınlanmışsa, çizerler de aynı sıralar atıyorum 238-239-240-241-242 numaralı sayıların çizimlerini teslim etmişlerdir. Fumetti yayıncılığı tamamen yedekleme ve eş zamanlı kolektif üretim ile sürekliliğini gerçekleştirir.

    Fasiküle geri dönersek, elbette ABD 'nin üretim şartları ile periyodu kabul edilebilir bir format ama bizde 2000 'li yılların aksine, 22 sayfalık bir fasikül her ay düzenli olarak çıkamıyorsa sorun teşkil ediyor. Malzeme de hazır, oturup aktif üretim içerisinde olan biri de yok ama bu kez ekonomi ve satışlar bel büküyor. Ben de yayıncıların fasikülü daha hesaplı bulduğunu düşünenlerdendim ama aslında öyle olmayabildiğini bir diyalog esnasında fark ettim. İlk andaki fiyat makulluğuna rağmen fasiküllerin ciltlerden daha az sattığı, aldığım duyumlar arasında. Bu yüzden de her ayın belirli bir günü çıkamadıkça da ara açılıyor. Benim gibi bir fasikül aşığı bile ya soğumuş oluyor, ya da birkaç sene sabredip fasiküllerin elinde birikmesini bekliyor. Dolayısıyla bugünün periyot şartlarında ciltleri daha uygun bulan herkese hak veriyorum ama ne yazık ki gene bugünün şartlarında bir cilt çıktıktan sonra bir sonrakinin gelmesi en erken 6 ayı bulabiliyor. Bazısı senede bir geliyor hatta. Bu da fasikül periyodunu dahi mumla aratıyor.

    Bizim suçumuz değil, yayıncıların da kabahati değil, biz çizgi roman okumak istiyoruz, onlar da yayınlamak istiyor ama işte şartlar bu kadarına el veriyor uzun süredir. Olan gene çizgi roman hevesi baltalanan insanlara oluyor okuruyla, yayıncısıyla. Öyle ya da böyle kısır bir sürecin tam ortasındayız. Çizgi roman tutkumuzun bundan daha kötü zamanlar görmemesi dileğiyle diyeceğim ama çok Polyanna kaçacak. Bakalım gelecekte neler olacak...