X-MEN Klasik Seri - Arka Bahçe

[Nightrain]

Bari kuşe mi?

Olsa yazarlardı. Değil galiba. Kuşe olsaydı alacaktım. )

[noir]

Olsa yazarlardı. Değil galiba. Kuşe olsaydı alacaktım. )

Kuşe olsa ben de almayı düşünüyordum

[darbove]

kuşe dendi sonra karardan döndüler. aynı şeyi presstij de yaptı. iki hikaye de nispeten eski sayılır ama yanılmıyorsam biri ikinci hamur diğeri birinci hamur kağıt.

[Animvader]

Mutant Katliamı tam bir çeviri katliamı olmuş. Bozuk Türkçesi yüzünden içindeki ilk üç sayıyı zar zor okuyup bu kadar beklediğim bir kitabı yarıda bıraktım. Çoğu yerde ne dendiğini bile anlamadım, sanki google translate ve chatgpt bir araya gelip çevirmiş gibi.

[newman]

Kitabı okumaya daha başlamadım, hızlıca göz gezdirdiğimde ilk dikkatimi çeken karakter isimlerinin de çevrildiğiydi. Ben mi fark etmedim bilmiyorum ama karakterlerin isimlerinin bazıları aynı kalmıştı sanki. Belki dipnotta ya da ayrı bir sayfada belirtilmiştir, bilemiyorum. Aslında isimlerin çevrilmesi de yıllardır netleşmeyen konulardandır, çevrilmesi gerektiği görüşü de vardır, çevrilmemesi gerektiği de. Bu tercihi eleştiremeyeceğim o nedenle.

Bu arada künye sayfasından gördüğüm kadarıyla yayınevi X-Men'de yeni bir ekiple yola çıkmış. Çeviri ve editörlük süreçleriyle alakalı kısma baktığımda yeni isimlerle karşılaştım çünkü. Bu ilk çizgi romanları olabilir. Senelerdir X-Men serisinde farklı yayınevlerinde aşina olduğumuz isimler olduğu için onların çeviri tarzına alışmış olabiliriz diye düşünüyorum.

Başta da ifade ettiğim gibi, ben henüz kitabı okumaya başlamadım. O nedenle tespitlerim bu şekilde.

[Animvader]

Kitabı okumaya daha başlamadım, hızlıca göz gezdirdiğimde ilk dikkatimi çeken karakter isimlerinin de çevrildiğiydi. Ben mi fark etmedim bilmiyorum ama karakterlerin isimlerinin bazıları aynı kalmıştı sanki. Belki dipnotta ya da ayrı bir sayfada belirtilmiştir, bilemiyorum. Aslında isimlerin çevrilmesi de yıllardır netleşmeyen konulardandır, çevrilmesi gerektiği görüşü de vardır, çevrilmemesi gerektiği de. Bu tercihi eleştiremeyeceğim o nedenle.

Bu arada künye sayfasından gördüğüm kadarıyla yayınevi X-Men'de yeni bir ekiple yola çıkmış. Çeviri ve editörlük süreçleriyle alakalı kısma baktığımda yeni isimlerle karşılaştım çünkü. Bu ilk çizgi romanları olabilir. Senelerdir X-Men serisinde farklı yayınevlerinde aşina olduğumuz isimler olduğu için onların çeviri tarzına alışmış olabiliriz diye düşünüyorum.

Başta da ifade ettiğim gibi, ben henüz kitabı okumaya başlamadım. O nedenle tespitlerim bu şekilde.

Özel isimler konusuna çok takılmadım çünkü bu Ahmet Kocaoğlu'nun Arkabahçe'de yıllardır yaptığı bir şey, sadece bu sefer Uncanny X-Men'i Esrarengiz X-Men olarak da çevirerek ileri götürmüş işi.

Bende özel koleksiyon cildi var onun ortasına denk gelen kısma sözlük koymuşlar.

Dediğinizi ben de farkettim, çeviriyi ve editörlüğü yapan kişileri daha önce görmemiştim.

Aslında çevirinin kötülüğü daha girişteki özet yazısından kendini belli ediyor. Yani çevirmen ve editör arkadaşlar İngilizce'yi Türkçe'ye çevirmiş ama o kelimelerle anlamlı cümle kurmada sıkıntıları var gibi 

[newman]

Comics'e ve de X-Men'e fazla merakım yoktur o nedenle kitabı okumayı ne zamandır erteliyordum, tam başlayayım dedim ama benlik değilmiş. Başlıktaki eleştirilerden sonra başka bir çizgi romana öncelik vermem lazımmış. Yayıncılık süreçlerini pek bilmem, çevirmenlikte mi veya editörlükte mi iş böyle neticelendi bilmiyorum ama bence daha iyi olabilirmiş. Acaba karışıklık oldu da taslak metin mi matbaaya gitti sorusu bile aklıma geldi.

Çizgi romanın İngilizce versiyonunu bilmediğim için orada da cümleler böyle yoğun mu? Forumda yayınevinden üye varsa ya da İngilizce versiyonu okuyan üye varsa belki yanıtlarlar.

[Animvader]

Çizgi romanın İngilizce versiyonunu bilmediğim için orada da cümleler böyle yoğun mu? Forumda yayınevinden üye varsa ya da İngilizce versiyonu okuyan üye varsa belki yanıtlarlar.

Bu kitaptaki sayıların çoğunun ve 1975-1991 arası Uncanny X-Men serilerinin yazarı Chris Claremont. Claremont'un kitaplarında kahramanlar sadece konuşmaz, aynı zamanda düşünürler ve bol bol onların düşünme balonlarını okuruz. O yüzden bu zamanın çizgiromanlarına göre çok daha fazla kelime ve yan cümlecik içerirler. Yani günümüz çizgiromanlarını çevirmeye göre biraz daha yetkinlik ister bence.

[rumar80]

  Kesinlikle doğru. Ama günümüzde mutant kitaplarında durum gene aynı. Bir de araya iki sayfa yazı giriyor. Sorma gitsin.
   

[newman]

Detaylı yanıtlar için çok teşekkür ederim.

[oldman_logan]

çok pahal9 olduğundan almayacağım. hem çevirisi kötü dediler kalsın. çeviri bloklarından gençler el atarsa ozaman okurum.

[xmenac]

Çeviriyle ilgili diğer başlık çok farklı noktalara gittiği için yorumumu buradan yazayım. Çeviri, öykünün kendi dilinde yazımı kadar hassasiyet isteyen bir iş, editörlük süreci ise yine bir o kadar odaklanılmaya ihtiyaç duyulan faaliyetlere sahip. Aylarca hatta yıllarca vakit ayırdığınız bir çalışmada bile son okuma esnasında değişiklik yapma ihtiyacı duyabileceğiniz durumların olması muhtemeldir.

X-Men özelinde konuşursak, yukarıda da değinildiği gibi Claremont'ın kalemi diğer birçok comics yazarından ayrılır. Eisner ödüllerinde Hall of Fame'e dahil olmuş bir isim olmasının yanı sıra X-Men'in tarihçesinden söz edilirken de Claremont döneminin ayrı bir başlıkta ifade edildiğini belirtmemde yarar var.

Her ne kadar kullanıcı adımda x-men ibaresi geçse de en çok takip ettiğim seri olduğunu söyleyemem. Hatta genel olarak fazla karmaşık bulurum. Klasik serinin yayınlanacağını duyduğumda da çok heyecanlandırmadı beni. Ancak bir süre sonra hem arkadaş çevremde, hem sosyal medyada, hem de burada metinle ilgili eleştirilere denk geldikçe merak etmedim değil. Örneğin Twitter'da Psylocke yerine Psikilit çevirisinin tercih edildiğini gördüğümde şaşırmıştım, fakat bu tür çevirilerden ziyade esas meselenin cümlelerin anlam bütünlüğü olduğuna burada da değinilmiş zaten. Yine büyük oranda çevirmenle ilgili bir konu ama kontrol amaçlı yapılan okumalarda cümlelere müdahale edilmesi gerekmez miydi?

Yayınevi eskiden Youtube'ta sıklıkla video yayınlar ve gündemdeki konuları de yanıtlardı ama uzun zamandır o tarafta bir hareketlilik yok. O nedenle bu çizgi roman neden böyle oldu sorusuna yanıtı ancak yayın sürecine katkıda bulunan arkadaşlardan alabiliriz. Yanıt verilmek istenmezse yapacak bir şey yok tabii.

Fiyat ve edisyon konusunda ise şunu söyleyebilirim, ben pahalı bulmadım. Klasik maceralar olduğu için sayfaların ille de kuşe olması gerektiğini düşünmüyorum. Cilt olarak gayet güzel olmuş.

[Animvader]

@xmenac katkın için teşekkürler, müsait bir zamanda orjinaliyle karşılaştırmalı olarak ufak bir inceleme dosyası hazırlayayım bu konuyla ilgili. Böylece okuyan, okumayan herkes tam olarak neyden bahsetmek istediğimi anlar.

[Nightrain]

The Fall of the Mutants'ı duyurmuşlar.

[gamlıbaykuş]

Bu sefer çeviri ve editörlük iyi olur umarım