Amerikan Çizgi Roman tarihindeki "Filipino" sanatçılar

[rumar80]

   Buscema çizimli Thor'lar da çok iyidir, bazı anlarda sarışın Conan'a benzese de Thor Thor'dur. Ayrıca 80'lerde Avengers'ı da çizmiştir ve benim en sevdiğim dönemlerdendir.

[yunusmeyra]

Buscema'dan




esteban maroto,ernie chan,pablo marcos da bizim türkiye'de yayınlanan conan ,red sonya dizilerinden  tanıdığımız
diğer çizer ve çiniciler..

resimlerde bu çizerlerden örnekler görüyoruz..sağ alt köşede ise filipinli bir çok çizerin yüzlerce sayfasını çinilediği
büyük usta buscema'nın bir taslağı..


http://www.alanguilan.com/museum/
bu site ve benzeri sitelerde hem filipinli güncel sanatçıların hem yakın geçmiş ve ilk dönem çizerlerin (çiniciler,
kurşunkalemciler v.s.)işlerinden örneklere hem de dergilerin arşivlerine ulaşabilmek mümkün olabiliyor..



filipinli ustaların hepsi çok çalışırlardı..kendi ülkelerinde ,amerikada -ki çoğunlukla çinileme hizmeti veren - "yan" stüdyolarda,
geçici görevle büyük "comics" şirketlerinde..içlerinden bütün comics sanatçılarını etkileyenleri çıktığı gibi,ayrıntılı çinileme
işlemini ,okumayı zorlaştıracak ve yoracak kadar "abartanlar"da oldu galiba..sanırım buscema ve bir kaç çizer bundan şikayette
etmişti..mesela işleri filipinli "ustalar" tarafından çokça çinilenen buscema'nın kendi çinilediği kendi çizimlerinde fırça ve
tarama ucu kullanımıyla filipinlilerin tam tersine belli bir sadeliği ve ekonomiyi, tercih ettiğini görmekteyiz..marvel'in,belkide
tüm "super hero" ve "comics" tarzının "popüler" el kitabına (HOW TO DRAW COMİCS MARVEL WAY) koyduğu çizim örnekleri ve önerileri
bunu yansıtıyordu..buscema hep aksiyonu ve hareket halinde anatomiye yansıyan enerjiyi göstermeyi ilke edindi..çinileme bu
genel kaygıya eşlik ettiği sürece her türlü "artistik" özgünlüğü taşıyabilirdi..rudy,tony,alfredo bunu en iyi becerenlerdi galiba..
ernie iyiydi..ama "yarım tonların dışında tam "siyahları" bile taramayla anlatma çabası,,hatta "tam" güneşli bir gökyüzünde,zerre "bulut" yokken
"atılan yüzlerce" tarama ,tam hatırlamıyorum ama  bir ihtimal bende, başka ve sade çizimli "conan" okuma isteği uyandırmıştı..ama
sanırım bu ,mevcut "anatomi" ve onun yansıttığı aksiyonu durağanlaştıracak çizer-çiniciler için geçerliydi..(jim lee ve todd mc farlane'i
okumuş,ancak rob liefeld'a bir türlü ısınamamıştım..yoğun "tarama" ile çinilemede,o binlerce ufak çizgi içinde,duygu ve aksiyonu yansıtmada
bir "bernie wrightson" başkaydı..)


çizgi roman çizmenin "marvel'cesi!"..bu kitap ve devamında ,videosunda stan ve buscema çizerlerden neler beklediklerini tarif ediyorlardı..
öncelikle "kahraman insan!" mesela "captain america" ,normal insan oranlarında olamazdı.. kafayı 1 birim kabuledersek 8,5 birim boyunda olacaktı..sonraları "comics" sektöründe bu oranı 10-11-12..birime
çıkaranlara bile rastlandı..aksiyon ve enerji herşeydi..sinirlenen iki "dr.doom" dan stan lee sizce hangisini tercih eder di?namor'un
denizaltında bile vücudundan taşan "sinire" ne demeli..



ama ben filipinli bir kaç ustanın çinileri dışında. buscemanın aşağıdaki tipte çinilerini çok sevdim.

[yunusmeyra]

bugün filipinli ustalarında muhakkak esinlediği , son 20 yılın usta ve popüler çizerlerinden bazıları rudy nebres'in de
stilinin ve anatomiyi çizim tarzının ötesine, daha "gösterişli" ve "dışavurumcu" çizgilerle geçtiler..bunlardan biri
aynı tony DeZuniga,rudy nebres veya alfredo alcala gibi ,uzun çalışma saatlerinin harcandığı emek ve dikkat yoğun işlerle tanınan
david finch olmuştu..buraya aldığımız atölye çalışmasından video kareleri hem yeni dönem çalışma tarzınıda anlamak
açısından önemlidir..

1-kurşunkalemci usta ilkönce ufak sahne taslakları hazırlıyor..
2-karar verilen bir sahne-kompozisyon ufak boyutlarda kolayca artline tarzı kalemlerle koyulaştırılıyor..
3-bu ön çizimi yapılan taslakçizim yapılacak boyutlara büyütülüyor..
4-çizim ışıklı masa üzerine alınıyor..
5-6-alttaki ön-taslak çinisi olan ,büyütülmüş çizim yeni bir resim kağıdına kurşunkalemle çiziliyor..
7-ana hatlar bittikten sonra çizerin kaslara , anatomiye derinlik ve hacim kazandıracak çalışmaya geçiliyor..ve
çizerin meşrebine göre -ki burada söz konusu olan david finch..- uzun saatler alan ayrıntılı bir çalışma başlıyor..

işte çizer ,aynı rudy nebres gibi belki daha fazlasıyla belkide gerçekte hiç olamayacak ,ancak okuyucu gözün hayranlıkla
izlediği bir bütünlük içerisinde abartılı ve deforme (burda deforme kelimesini iyi veya kötü anlam yüklemeden kullandım..)
anatomi ve aksiyonu bize çiziyor..yine aynı çizerin bir taslak bir de kendi çinilemesi 2 çalışması..

[yunusmeyra]

drawing cutting edge (comics)tarzı yakın zamanlarda çıkan (özellikle son 10-15 yıl..)bütün comics" çizim ve anatomi kitapları
örnekteki sayfalar gibi abartılı anatomi çizimlerinin çizilme yöntem ve tavsiyeleriyle doludur..genel vücut ve vücut
organlarının çiziminin peşinden bu abartılı çizimlerin dersleri verilmektedir..

gerçi günümüzdeki bir çok vücut geliştirme dergisinde "çizimlerdeki abartıyı" andıran fotolara sıkça rastlamaktayız..ancak
bahse konu çizimlerde tam bir fantastik hayalgücüyle bütünlüğü bozmadan deforme edilmiş ancak "gösterişi" yüksek anatomi
çizimleri sözkonusudur..

[yunusmeyra]

geçmiş ustaların başında gelen "burne hogath"..bize anatomi (ayrıca başlıbaşına el-ayak çizimleri,kafa ve portre çizimleri),
aksiyon halinde anatomi çizimleri gibi(ki başka kitaplarında elbise ve kumaş kıvrımlarını çizmeyi ayrıntıyla ele almış,
bir diğerinde gölge ve ışığı işlemiştir..) öğrettiklerini kendisi ,"tarzan" çizimlerinde özenle uyguladı..aksiyon
içinde "sanatsal anatomiyi" çizdi..çizimler mükemmel ve göz alıcıydı..ancak kompozisyonun estetik bütünlüğü haricinde,deformasyona
kaçmadı..biz her zaman idealize edilmiş bir anatominin aksiyonlarını izledik..

[yunusmeyra]

alex raymond,gordon'da ve john buscema ,tarzan ve silver surfer'da çok estetik sanatsal anatomiler kullanmışlar..
ancak "extra" kas grupları ve abartılı deformasyonlardan kaçınmışlar..
(bu arada anatomilerdeki hiç bir deformasyonun ,okuyucu olarak önyargılı biçimde karşısında olamam..kompozisyona,kareye,
sayfaya,tiplemelere ve genel anlatıma ve duyguya ne kattığına bakmak gerekir..)

[yunusmeyra]

son bir örnekte ekol olmuş bir sanatçıdan gelsin..türkiyede de orjinal renkli haliyle 1980'lerde yayınlanmış,neal adams'ın meşhur "tek sayısı"(muhammed ali-süpermen karşılaşması..) için kendi "çizim taslak
kitabına" aldığı bir çizim..dünyanın en güçlü adamı iri,kaslı fakat "streoidli" kaslara sahip değil..hem muhammed ali hem
süperman ,neal adams'ın kendi anatomi çizim stiliyle,gerçekçi bir estetikle bizle buluşuyor..


not gibi:biz okuyucu olarak filipinli sanatçıları daha çok conan ve "comics"lerdeki katkılarından tanıdığımız için ,konuşmalar onların, meşhur "artistlerin" çizimlerine ne kattıklarından başlayıp,o meşhur çizerlerin çizim veya anatomi v.s. anlayışlarına doğru evriliyor..
halbuki çeşitli filipinli çizer ve dergileri,bantları anlatan siteleri şöyle gözucuyla bile izlesek her anlamda çok renkli bir çizgi roman geçmişiyle karşılaşıyoruz..

[nacho_grande]

yunusmeyra bu keyifli paylaşım için çok teşekkürler. Benim gibi başka bir "deli" daha bulduğum için mutlu oldum.

[kalidor]

Filipinli sanatçılardan Alfredo Alcala, Tony DeZuniga,  Rodolfo "Rudy" Florese, Nestor Redondo ve Ernie Chan vefat ettiler. Rudy Nebres, Alex Nino ile Rafael Kayanan ise halen hayattalar.  İsimlere bakınca bu çizerler çizgiroman tarihinin 40-50 yılına damgalarını vurmuşlar resmen.


Soldan sağa: Tony Dezugnia&Alfredo Alcala


Alfredo Alcala


Tony Dezugnia (çizime dikkat)

[kalidor]

Bu arada John Buscema ve biraderi Sal Buscema'yı İtalyan asıllı Amerikalı diye biliyorum. Buscema filipinli çinicilerden çizgimi mahvediyorlar diye hayıflanırmış. Halbuki biz John Buscema, Alfredo Alcala ve Ernie Chan veya Tony Dezugnia birlikteliğinde ne harika sonuçlar gördük.