Enrique Breccia

[Gabby]

Enrique Breccia (Buenos Aires 1945, Arjantin)... İtalya'da yaşıyor...

...Şu sıralar akşamları Carlos Trillo ve Enrique Breccia ikilisinin 70'li yıllardaki üretimi olan Alvar Mayor ile kaldığım yeri unutup baştan başladığım Dampyr'lere eş zamanlı devam ediyorum...
Birkaç sene önce bir online alışverişte denk gelip hemen atladığım Alvar Mayor, Epicenter etiketiyle 4 ciltte toplanmış ve bir de kutulanmış. Diğer ciltleri birkaç yere birden ısmarlayıp getirtemeyince, Alan Ford abim sağolsun bir de o şansını denedi ve sayesinde geçtiğimiz hafta gıcır gıcır kutulu edisyonlarımız elimize ulaştı...

Daha önce Enrique Breccia hakkında bir-iki şeyler yazmıştım ama adına açılmış bir başlığı çoktan hak etmesine rağmen bugün-yarın derken elim değmedi. ferzan'ın "Şu anda hangi çizgi romanları okuyorsunuz?" başlığına yazdığı alıntıyı da görünce üşengeçliğimin üstesinden gelip bu kez gözümü kararttım..

1971-80 yıllarında faaliyet gösteren Arjantin'in önemli dönem ÇR yayıncısı Ed. Récord'a bağlı alt dergilerinde, çizim sınırlarının dışına taşmış, üst üste binmiş özensiz renklendirmeli 1977 baskısı kırık-dökük Alvar Mayor örnekleriyle tanışmıştım Enrique Breccia'nın çizgileriyle...

Uzun zamandır orta İtalya Umbria bölgesindeki Spoleto kasabasında kendi evinde yaşıyormuş; Eşi de İtalyan olunca sanırım çoktan yerleşik bir düzene geçmiş. Ülkesi Arjantin'de yıllardan beri adeta unutulmuş bir sanatçı gibi hiç bir kitabı basılmamasına karşın Avrupa, hele de İtalya'da  göz önünde olan bir çizgi romancı Breccia. Gün geçmiyor ki Alvar Mayor'unun yeni bir antolojik prestij baskısı yapılmasın...

* Mondadori'nin "Maestro Çizerler" üst başlığının 38.kitabı, yazar Carlos Trillo'nun
İtalyan yayıncı için önerdiği 15 hikayeden oluşan bir Alvar Mayor seçkisi; Yayın tarihi 20 Kasım 2009...
* Hırvat yayıncı Fibra, toplam 700 sayfadan oluşan 4 ciltlik kutulu baskıyı 2021'de yayınlamış, baskısı kısa sürede tükenmiş...

Misyonlarını: "Latin Amerikalı yazar-çizerleri tantmak ve bu ülkelerin ÇR mirasına ilişkin farkındalığı artırmak" olarak açıklayan iLatina adlı butik bir Fransız yayıncı var. Seriyi 700 sayfadan oluşan 3 cilt olarak ve tabi ki kutulu bir edisyonda yayınlamışlar. Bana göre en özgün kapak tasarımı da bu yayınevine ait...  İlginç bir not; Kasım 2021 tarihli 3 cildin baskısı Türkiye'de yapılmış. Onun bilgisini de görsele ekledim; ek bir açıklaması yok ama büyük ihtimal kutu da ülkemizde basılmış olmalı...

*

Yine İtalyan yayıncı Cosmo'nun "Büyük Ustalar" kategorisinde yayınlanan 2022 tarihli 3 cillten oluşan, ayrıca İspanyol yayıncı Plan B Publicaciones'in 2023 baskılarını da baz alırsak, ferzan'ın söz ettiği Mayıs 2024'e tarihlenen Epicenter baskıları -sanırım ABD çıkışlı bir yayıncı- an itibariyle henüz üzerinde dumanı tüten en taze Alvar Mayor'lar...

Şu an seksenli yaşlarda Enrique Breccia, sanata aileden gelen genetik bir yatkınlığı elbette var ama sonuçta kendi kendini yetiştirmiş biri. Çocuk yıllarında çizim dışında renkler ve antik ilkel silahlara ilgi duymuş. Renk kombinasyonları için bitkiler ve çiçeklerle renklendirme deneyleri yapmış. Siyah-beyazlı yıllarını bir kenara koyarsak; daha önce de sözünü ettiğim guaj, ekolin, akrilik boyalarla ortaya koyduğu işler dikkat çekmeyecek gibi değil. Bunun farkına varanlardan biri de evinin duvarlarını 5 orijinal Lovecraft çizimiyle süsleyen yönetmen ve film yapımcısı  Guillermo del Toro... Gerçi Enrique bu konuda 'sonuçta bir çizgi romancıyım,  işlerimi ondan soyutlarsanız geriye benden bir şey kalmaz' diyecek kadar da çok mütevazi biri.

Doğduğu kıtanın topraklarında 5 asır önce yaşanan "Koloniyal Dönem" acılarını hem grafik hem de kurgusal olarak çok gerçekçi/çarpıcı resmedebilen hayal ve bilek gücü açısından son derece yetenekli önde gelen çizerlerden. "Koloniyal Dönem" demişken, aşağıdaki iki panelin balon yazılarının çevirisini de altlarına iliştirmem gerekecek. Krallar-Kraliçeler,soylular işin adını zaten koymuşlar, din adamı da mühürü basmış, özetle her şey "kitabına" uygun, kim karşı durabilir ki...   (Örnek paneller "Bir Kıyıdan Diğerine: Pasifik'in Keşfi" kitabından.)

"BİNLERCE KİLOMETRE DOĞU'DA, SEVİLLA'DA
YENİ VALİ PEDRARIAS DAVILA'NIN BÜYÜK SEFERİNİN SON HAZIRLIKLARI YAPILIYORDU."


-- "YAŞASIN KRAL DON FERNANDEZ VE KRALİÇE DONA JUANA;
KASTİLYA, LEON VE ARGON İÇİN BU DENİZİ, BU KIYILARI
VE BU ADALARI ELE GEÇİRSİNLER..."
-- "SANA HAMD EDERİZ TANRIM..."

*

Cennet olarak sunulan Yeni Dünya'ya koloni oluşturmak için gönderilenler,  cinayet/tecavüz dahil her türlü pisliğe bulaşmış ve hapiste çürümekten başka kaybedecek bir şeyi olmayanlardan seçilmişler ki geri dönme ihtimalini akıllarına bile getirmesinler. Yani onlar adına zaten baştan gemiler yakılmış...

Avrupalıların ateşli silahları, çelik zırhları, süngüleri, günlerce aç bırakılmış her biri yüz kilo çeken çelik tasmalı savaş köpekleri; gerektiğinde gemilerden ateşlenen kulakları sağır eden gürültülü toplarına karşılık Yerli halkın sopalardan yapılmış mızrak, ok, bıçak ve taşları... Bu dehşet verici eşitsizlik, Cajamarca çarpışmasında 168 İspanyolun 80 bin İnka yerlisini tek bir kayıp vermeden öldürmesiyle sonuçlanmış. Bu tarihi gerçekleri yine Üstad'ın yorumlarıyla örnekleyelim...

*

Sonuçta gelinen noktada Kıtanın gerçek sahiplerinden geriye kalan koca bir hiçlik... 1876 doğumlu  heykeltıraş James E.Fraser'in çocukluk günlerinde yaşadığı tanıklıklar sanatını da şekillendirmiş. Bu Kızılderili dostunun "End of The Trail" adlı ikonik eserinin Enrique Breccia versiyonu olduğunu düşündüğüm "Yolun Sonu", Koloniyal Dönem muhabbetinin finaline cuk oturan bir görsel olacak...

*

Dünyanın en eşsiz şehirlerinden biri olan Venedik'in 1600. kuruluş yıldönümü kutlamaları kapsamında Venedik şehrinde geçen gerçeklik ile rüya arasında gidip gelen ve üç bölümden oluşan bir çizgi roman siparişi verilmiş Enrigue Breccia'ya. "Viaggio A Venezia" (Venedik'e Yolculuk) adlı kitap 2022'de yayınlanmış. Pisani Müzesindeki etkinliklerde kitap tanıtılmış, onur konuğu olarak söyleşilere katılmış.

Yazımın başında belirtmiştim bu adam seksen yaşında ve aşağıdaki panelleri üç sene önce hayata geçirmiş. Şu rafine stile, şu grafik görüş estetiğinin güzelliğine bakar mısınız... Bileklerine sağlık; nice sağlıklı yaşlar diliyorum Usta'ya...

...Ve yayınlanmış bazı kitaplarından örnekler deyip bitiriyorum...

[KenParker]

Bazı çizgi romanlarda okumanın zevki bir kenara, çizerin gösteriş şekline bakıp hayran hayran seyrediyorum. Resmin üstünde parmaklarımı gezdiriyorum. Çizere ''Bunu nasıl yaptın'' diyesim geliyor. Enrique Breccia da bu ustalardan biri.
Teşekkürler Konyakçı üstat.

[Lucky_Luke]

Muazzam gerçekten. Elinize ve Kaleminize Sağlık Sayın Gabby. Tanıttığınız kişi özel bir insan. Böyle farklı sürreal işler üretenleri, yayınlanan grafik romanlar haricinde pek göremiyoruz.

Sürreal dedim ama bu terim tam olarak karşılıyor mu emin değilim. Görsel olarak panellerde daha farklı bir üslup- lirik anlatım- benimsenmiş gibi geliyor bana. Demek istediğim gerçeklikten çok da kopmadan şiir gibi coşkulu, sert ve çarpıcı bir çizim-renklendirme ile olayları ve hikayeyi anlatma tarzını benimsemiş.

Türkiye' de sizin de görsellerde belirttiğiniz kapaklarda görülen " CHE " eseri Bilgesu yayınları tarafından basılmıştı. Babası Alberto Breccia ve Hector Herman Oesterheld ile beraber çalıştıkları bir yapıttır ki onlarda aynı mesleğe gönül vermiş büyük sanatçılardı.

Özellikle Oesterheld'e ayrı parantez açmak lazım. Kendisinin ve ailesinin çok trajik bir hayat öyküsü var. Breccia ailesi ile de yakınlıkları var ve beraber pek çok esere imza atmışlar. Şuraya da Wiki ve yayıncının adreslerini bırakıyorum. İsteyen inceleyebilir.

https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Alberto_Breccia
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Héctor_Germán_Oesterheld
https://bilgesuyayincilik.com.tr/kitap/che/

Enrique Breccia ise babasının gölgesinde kalmamış, işleri ve ürettikleri ile kendine ait bir tarz geliştirmeyi başarmış. Yaşına göre gençlere taş çıkartarak kreatif olabilmeyi, özgün kalabilmeyi başarabilmek, ancak ve ancak büyük bir yetenekle beraber verilen emekle mümkündür. Kendi açımdan ilham verici buldum.

Yukarda yine görselleri görünen Alvar Mayor'u Solomon Kane'e benzettim ama sebebini daha sonra anladım. İki karakterde 16. Yüzyıl Avrupalı  erkeklerin giyimine sahipler. Onun dışında içerik olarak neredeyse tamamen ayrı işler.

Türkiye den yayıncıların dikkatini çeker de yayınlanır ise, kendi dilimizde de belki başka eserlerini okuma fırsatı bulabiliriz, kim bilir.

[Gabby]

...Sürreal dedim ama bu terim tam olarak karşılıyor mu emin değilim. Görsel olarak panellerde daha farklı bir üslup- lirik anlatım- benimsenmiş gibi geliyor bana...

Arjantin'in en üretken tanınmış çizgi roman yazarı Carlos Trillo senaryoları için yaptığı resimlemelerde Enrique Breccia'nın yeryüzündeki uzay yolculuğuna ve içinde gizlediği bir Moebius "kafası"nın ortaya çıktığına tanık oluyorum ben... Her iki Usta'nın da sanatına saygılıyım, Jean Giraud'un Western sonrası hangi yıllarda Moebius'a dönüşüp "Astral Seyahat"lara yelken açtığını da ayrıca irdelemek lazım; çünkü aşağıdaki Breccia resimlemelerinin bazıları 70'li yılların sonlarına falan denk geliyor...

...Özellikle Oesterheld'e ayrı parantez açmak lazım. Kendisinin ve ailesinin çok trajik bir hayat öyküsü var. Breccia ailesi ile de yakınlıkları var ve beraber pek çok esere imza atmışlar...

Baba Breccia'nın yaşamını ve sanatını şekillendiren fırtınalarla dolu iç dünyasını ve bir çok ortak işe imza attıkları Héctor Germán Oesterheld ailesinin başına gelen dramatik faciayla ilgili forumda 2022 yılında bi' şeyler yazmıştım. İncelemek isterseniz linki aşağıya bıraktım...


http://altinmadalyon.com/altin/index.php?topic=14014.msg234858#msg234858