Ne okuyoruz?

[pizagor]

Sinan Canan'dan İnsanın Fabrika Ayarları (İFA) kitabını nihayetlendirdim az önce. Serinin üç kitabını tek ciltte toplayan baskıyı tercih ettim. Hareket ve beslenmeyle ilgili ilk iki bölüm son derece ilgimi çekerken sonrasında gelen üç bölümle birlikte benim için adeta kişisel gelişim kitabına büründü. Ki bu tarz yayınlardan da zerre keyif almam. Bu mütevazı müthiş bilim insanının youtube programları bence çok daha kıymetli.

[trooper]

Son aylarda Orta Çağ hikayelerini ve masallarını tüketmekten inanılmaz keyif alıyorum. Oğlak'tan çıkan Decameron'u okuduktan sonra Yapı Kredi'nin bastığı Binbir Gece Masalları'nı okumaya başladım. Sanırım önümüzdeki bir iki yıl romanlardan uzak kalıp böyle yapıtaşlarını tüketmeye devam edeceğim.

[ferzan]

    Dijital ortama aktarılıp paylaşıma açılmış erken cumhuriyet dönemi gazetelerinden özellikle birkaç tanesi üzerinden Murat Sertoğlu (bazen Va-Nu mahlasıyla), Ziya Şakir (A.R. mahlasıyla) ve bilhassa Kadircan Kaflı'nın (bazen Turan Can mahlasıyla) yazdığı tarihi serüven tefrikalarını saptayıp arşivlemeye başladım. Bazılarını da Nadir Kitap üzerinden bulup elimde numune bulundurmak istedim. 1934-1950 arası çok ilginç tarihi serüven romanları üretilmiş gazete tefrikası olarak. Hatta bazen aynı yazar, 15 sene önce yazdığını revize edip eklemeler yaparak başka bir gazeteye yeniden vermiş. İçlerinde eksik oranı çok az olan da var, muazzam eksikli olanları da var ama bu kadarı bile beni ihya etmeye yetiyor. Kemal Tahir'in Sağırdere romanının ilk gazete yayınını dahi buldum. Üstelik devam kitabına vereceği ismi (Körduman) kendine mahlas yapmış. Detaylar, detaylar...

    Tüm bunları araştırırken bir yandan da dönemin gelişmeleri de ister istemez gözüme takılıyor. Soyadı kanunu çıkınca artık tefrikalarına soyadını da ekleyen ve bunu hususi belirten romancılar mı dersiniz, fotoğraflarla gürbüz çocuk müsabakaları mı dersiniz, fotojenik kadın fotoğrafları köşesi mi dersiniz, yabancı romanları daha sonra ciltletilebilmek üzere her gün bir forma verenleri mi dersiniz, yoksa dönemin ikinci dünya savaşı ve daha sonra Kore Savaşı arka planında yazılıp çizilen öngörüleri mi dersiniz. Boş vakitlerimde roman tefrikası bahanesiyle kaybolup gidiyorum içlerinde.

    Biriktirdiklerimi de okumaya devam ediyorum bir yandan. Yalnız ben yıllardır duyduğum ve hatta 20 sene önce kendi biriktirdiğim gazetelerde son örneklerine denk geldiğim pehlivan tefrikalarının bu kadar sürükleyici olduğunu asla tahmin edemezdim. O da bambaşka bir tecrübe oldu benim için. Öyle ki, bir tanesinin devamını bulamam diye ödüm koptu, 8-9 günlük bir ara bölümü soluksuz okudum.

    Ben daha çok 70'li ve 80'li yılların görsel tasarımına ve içeriklerine hakimdim ama 1950'ler ve öncesi de dolu doluymuş. Çizgi minimumda tabi ama yazı uçmuş. Bir gazetede eş zamanlı 4 romanın bile tefrika edildiği olmuş. Aşırı ilgi görmüşler ki her seferinde ilk sayfadan anons edilmişler.

    Neler varmış neler. Eskiler bazı yenilerini sandığı kadar çekilmez değil. Belki yerine göre daha bile öne çıktıkları unsurlar olabilir kalite adına. Merak edenler, "gaste arşivi" diye bir site üzerinden, bir de İstanbul Üniversitesi'nin arşivi üzerinden paylaşılanların tamamına ulaşabilir. Ben şimdilik 1934-1950 arası Haber Akşam Postası, Son Posta ve özellikle Yeni Sabah gazeteleri üzerine yoğunlaştım. Yeni Sabah'ın kalitesi ve çeşitliğili dönemine göre muazzam. Grafik anlayışı da öyle. Aç parantez, eski gazetelerin 7-8 sütun daracık yazı formatı hiç de göründüğü kadar karmaşık değilmiş.

    Araştırmalarım ve okumalarım devam edecek.