TENTEN, KARAKTERLER, MACERALARI ve TENTEN TÜRKIYE'DE ÇIZILEN MACERALARI..

[darkwood]

TENTEN
Tenten'in Maceralari (Les Aventures de Tintin), Belçikali çizer Hergé tarafindan 1929 yilinda yaratilmis olan çizgi roman dizisidir. 20.yy Avrupa çizgi romanlarinin en ünlülerindendir. Diziden 200 milyondan fazla kitap basilmis ve dizi 50'den fazla dile çevrilmistir.

Serinin kahramani, genç bir gazeteci ve gezgin olan Tenten'dir. Maceralarinda ona köpegi Milu, arkadasi Kaptan Haddock ve baska pek çok renkli karakter eslik eder.


Bu çizgi roman serisi temiz fakat manali çizimi (Hergé'in kendi gelistirdigi bu tarza ligne claire denir), sürükleyici öyküleri, ve sonraki hikâyelerdeki titiz arastirmalar ile uzun süreden beri büyük takdir toplamistir. Öyküler pek çok tarzi kapsar; fantezi, polisiye ve bilimkurgu elementlerini basariyla bir araya getirir. Bunun yaninda tüm Tenten öyküleri mizah içermektedir, ayrica tüm öykülerde zeki bir hiciv anlayisi ve politik/kültürel elestiri bulunmaktadir.

Tenten Belçika'nin baskenti ve Hergé'in dogum yeri olan Brüksel'de yasamaktadir. Bu, metinde Tenten'in macerasindan sonra Brüksel'e döndügünü söyledigi Tenten Sovyetler'de kitabinda; ve arkadasi Çang'in Tenten'e yolladigi mektubu Brüksel'e yolladigi Tenten Tibet'te kitabinda görülebilir. Diger kitaplarda baska gizli ipuçlari da bulunmaktadir (taninabilir yerler, plaka numaralari vb.). Ancak, Kizil Korsan'in Hazinesi kitabinda Moulinsart Salonu'na tasinir ki buranin gerçekten nerede oldugu tartismalidir

KARAKTERLER
Tenten
Tenten ve Milu (Tintin et Milou)Tenten karakteri 10 Ocak 1929'da yaratilmistir, ve 75. yasi 2004'te bütün tanindigi yerlerde kutlanmistir. Tenten, büyük ölçüde Hergé'nin daha önceki karakteri olan ve Tenten'le büyük benzerlikler tasiyan izci Totor esas alinarak yaratilmistir. Totor'un kahramani oldugu çizgi roman Les aventures de Totor, chef de patrouille des Hannetons (Mayisböcekleri'nin Izci Lideri Totor'un Maceralari), 1926 ila 1929 arasinda Le Boy-Scout Belge dergisinde yayimlandi. Daha sonraki çizgi roman serilerinde, Tenten Belçikali bir gazeteci (Petit Vingteme gazetesi için muhabir olmaya çalismaktadir), ayni zamanda güçlü bir savasçi ve pilottur, her macerasinda kahramanca tehlikeli serüvenlere atilir. Neredeyse her macerasinda Tenten arastirmaci gazeteci olarak haril haril çalisirken görülür, fakat pek nadir bir makale teslim edebilmistir. Tarafsiz görüsleri olan bir delikanli olan Tenten, bu konuda etrafindaki yan karakterlerden renkli sayilmaz. Kastafiore'nin Mücevherleri ile baslayarak Tenten'in karakteri son birkaç albümde degisime ugramistir. Tentenin Gay oldugu Hakkindaki soylentiler dunyada times,sun gibi gazetelerde yayinlanmistir Tenten artik macera aramamakta, aksine etrafinda olanlara bir sekilde kapilmaktadir, bu Sidney'e 714 Sefer Sayili Uçus ve Tenten ve Pikarolar'da görülebilir. Bazi hayranlari bu son tamamlanmis albümü, Tenten imajina olan bir ihanet olarak kabul etmektedirler.

Ölümünden kisa süre önce, eski Belçikali Nazi isbirlikçisi Léon Degrelle Tenten'in aslinda kendisinden ilham alinarak yaratildigini beyan ederek spekülasyon yaratmisti. Degrelle gerçekten de Hergé'i eskiden gazeteciyken tanimaktaydi, fakat bu genel olarak kendini begenmisligiyle taninan Degrelle'in bir fabrikasyonu olarak düsünülmektedir. Tenten'in ilk hallerine kismen de olsa Hergé'in en küçük kardesi ilham vermistir. Hergé daha sonra bu kardesiyle kopmustur, ve onu Turnösol Olayi'ndaki kötü adam Albay Sponz olarak çizmistir. Tenten ve Sponz fiziksel olarak oldukça farkli olsalar da ayni dikenli saç stiline sahiptirler.


Kaptan Haddok (Capitaine Archibald Haddock)
Kaptan Haddok (Capitaine Haddock)Kaptan Haddok Tenten'in en iyi arkadasidir, ilk olarak Altin Kiskaçli Yengeç kitabinda görünmüstür. Haddok ilk basta zayif ve alkolik bir karakter olarak resmedilmistir, fakat daha sonraki albümlerde daha saygideger ve gerçekten cesur bir karaktere dönüsmüstür (özellikle basarili hikâye Tenten Tibet'te albümünde arkadasinin hayatini kurtarmak için ayik kafayla kendisini feda etmistir). Kaptan'in kaba kisiligi ve alayciligi Tenten'in inanilmaz kahramanligina tezat olusturmaktadir; Tenten ne zaman idealist davransa Kaptan alayci bir yorum yapmakta gecikmez.

Haddok hislerini ifade etmek için her türlü kelimeyi hakaret ve küfür olarak kullanir, "Gagalimemeli", "Ostorogot", "Basibozuk", "Turta kalibi", "Ölü Gömücü" veya "Hali Tüccari" gibi, fakat bunlardan hiçbiri aslinda küfür degildir. Haddok siki bir içicidir, özellikle Loch Lomond marka viski içer, fakat sarhoslugu genellikle komedi için kullanilmaktadir.

Haddok'un soyadi Hergé'nin esiyle olan bir sohbetinden çikmistir, bu sohbette karisi Haddock'un (mezgit) "acinasi bir Ingiliz baligi" oldugunu söylemistir. Hergé ismi böylece seçer. Haddok'un en son tamamlanmis hikâye olan Tenten ve Pikarolar kitabina kadar (1976) ilk ismi yoktur, bu kitapta ilk ismi Archibald konur. Kizil Korsan'in Hazinesi kitabinin sonunda, Haddok atalarina ait bir yer olan Moulinsart satosunu alir, burada o, Tenten ve Turnösol hep birlikte yasarlar.

Ayrica Leiji Matsumoto'nun animesi Kaptan Harlock'un Fransiz uyarlamasinda ana karakter (Harlock) ve animenin ismi Kaptan Haddok ve Kaptan Harlock'un isimleri arasindaki benzerlik nedeniyle Albator olarak degistirilmistir.


Profesör Turnösol (Professeur Tryphon Tournesol)
Profesör Turnösol (Professeur Tournesol)Profesör Turnösol saskin, duyma güçlügü çeken bir profesördür, ve seri boyunca kullanilan pek çok seyi o tasarlamistir, mesela tek kisilik köpek baligi seklindeki denizalti, Ay roketi ve ultrasonik silah gibi. Turnösol insanliga buluslariyla yardim etmek ister; mesela alkolikligi tedavi etmenin yolunu alkolün tadini hastaya igrenç yapmakta bulmustur. Bu buluslar genellikle Haddock'un hosuna gitmez, oysa ki Turnösol bunu genellikle tam tersi olarak görür: sagirligi genellikle onun Haddock'un gerçek görüsünü duymasini engeller. Ama eger Kaptan'in (veya herhangi birinin) ona "keçi" dedigini duyarsa öfkelenir ve "Ben mi keçiyim?" diye serzeniste bulunur.

Turnösol'un sagirligi sik sik basvurulan bir mizah kaynagidir, çüSnkü duydugu sandigi seyi tekrarlamak gibi bir huyu vardir, ve genellikle en saçma sekillerde duyar: "attachez votre ceinture" (kemerlerinizi baglayin) cümlesini "une tache de peinture?" (boya lekesi) olarak tekrarlar. En ufak bir duyma bozuklugu oldugunu kabul etmez ve sadece bir kulaginin iyi isitmediginde israr eder. "Ay" kitaplarinda bir isitme cihazi takmaktadir, böylece albüm boyunca herseyi neredeyse mükemmel duyar: bu onu daha ciddi bir karakter haline getirmistir (insanlar onun yüzüne "keçi" demedigi sürece). Ancak, daha sonraki kitaplarda Turnösol isitme cihazini kaybeder ve tekrar eski sagir kisiligine döner. Turnösol "su cadiligi" olarak tabir edilen ilkel su veya maden arayisinin sadik bir takipçisidir, bu nedenle yaninda her zaman bir sarkaç bulundurur. Bu özelligi, Turnösol'ün sagirligiyla beraber Fransiz fizikçi Yves Rocard'dan esinlenilmis olabilir. Kendisi Fransiz boksu savate bilmektedir.

Turnösol ilk olarak Kizil Korsan'in Hazinesi albümünde görünür, ve Hergé'nin uzun süredir devam ettirdigi klasik bir "çilgin unutkan profesör" arayisinin sonucudur: örnegin Firavunun Purolari kitabindaki Dr. Sarcophagus ve Ottokar'in Asasi kitabindaki Prof. Alembick, Turnösol'den önce yaratilmis olan denemeler sayilabilir.

Turnösol karakterinin Isviçreli bilimadami Auguste Piccard esin alinarak yaratilmis olmasi ihtimali çok yüksektir. Kastafiore'nin Mücevherleri'nde Bianca Castafiore Turnösol'ü Piccard ile karistirir ve Turnösol'ün "balonda yükselmeleri ile ünlü" oldugunu söyler.


Milu (Milou)  
Sarhos olmus Milu(Milou).Beyaz bir tilki teriyeri olan Milu (eski tercümelerde Findik veya Boncuk) Tenten'in ona nereye gitse yarenlik eden dört ayakli yoldasidir. Tenten ve köpegi arasindaki bag çok derindir, ve birbirlerini tehlikeli durumlardan pek çok defa kurtarmislardir.

Birkaç istisna disinda (Tenten Sovyetler'de gibi) Milu bir köpek oldugundan asla konusmaz (fakat insan kelimeleri ile düsündügü sik sik görülür). Ancak, buna ragmen Tenten'le iyi anlasmayi basarir. Milu hikâyeye pek çok ilginç sekilde katkida bulunur. Mesela, Sidney'e 714 Sefer Sayili Uçus kitabinda uzaylilar tarafindan kaçirildigini hatirlayan tek karakter odur.

Kaptan Haddock gibi, Milu da Loch Lomond marka viski sever, ve arada sirada asiri sarhos olmasi onu daha fena belaya sokar, ayni araknofobisi gibi.

Milu'in orijinal ismi olan Milou Hergé'nin ilk kiz arkadasinin adi olan Marie-Louise kisaltilarak konulmustur; yine de bu karaktere kitaplar süresince erkek olarak hitap edilir.

Dupont ve Dupond (Dupont et Dupond)  
Dupont ve Dupond (Dupont et Dupond)Dupont ve Dupond akraba olmamalarina ragmen ikizmis gibi görünen iki sakar dedektiftir; ikisinin arasindaki tek fark biyiklarinin seklidir. Seri boyunca en çok komik durumu yaratan iki kisidir, çünkü ayni cümleleri devamli farkli sekillerde söylerler. Tamamen beceriksizdirler, ve sonunda hep yanlis karakteri tutuklarlar, fakat buna ragmen her seferinde mesela Sildavya'nin uzay projesinin güvenligini saglamak gibi önemli görevler onlara verilir.

Burulmus biyiklari olan Dupont, düz biyiklari olan Dupond'dur.

Dedektifler yurtdisinda olmadiklari zamanlarda genellikle melon sapkali ve bastonludurlar: görevleri sirasinda yerel nüfusa karisabilmek için ülkenin milli kiyafetini giymekte israr ederler, fakat genellikle onlarin kalabalikta göze batmalarini saglayan saçma folklor giysileri bulurlar. Dupont ve Dupond basta sadece yan karakterdiler, fakat daha sonra önemli hale geldiler. Eski albümlerin yeniden çizimlerinde, özellikle Kara Ada'da, dedektifler artik geleneksel olan karakterlerini kazanmislardir.

Hergé, dedektifler gibi devamli ayni tip melon sapka takan babasi ve kardesinden ilham almistir.

Serinin çevirmenleri bu çift için devamli benzer veya ayni sekilde telaffuzlari olan isimler seçmislerdir. Dupond ve Dupont böylece Ingilizce'de Thomson ve Thompson, Almanca'da Schultze and Schulze, Hollanda'da Jansen ve Janssen, Ispanyolca'da Hernández ve Fernández, Çince'de Dùben ve Dùpéng), Bengalce'de Johnson ve Ronson, Izlandaca'da Skapti ve Skafti olmuslardir. Diger versiyonlarda orijinal isimler veya en azindan benzer isimler konulur, Türkçe çevirisinde isimler ayni sekilde koyulmustur.

Bir kenar not düsmek gerekirse, bu karakterlerin Ingilizce isimleri 1980lerin pop grubu Thompson Twins'e esin kaynagi olmustur.


TENTEN MACERALARI
Tenten Kongo'da, Tenten Amerika'da, Firavun'un Purolari, Mavi Lotus, Kirik Kulak, Kara Ada, Ottokar'in Asasi, Altin Kiskaçli Yengeç, Esrarengiz Yildiz, Tekboynuz'un Esrari, Kizil Korsan'in Hazinesi, 7 Kristal Küre, Günes Mabedi, Kara Altin Diyarinda, Hedef Ay, Ay'a Ayak Basildi, Turnösol Olayi, Ambardaki Kömür, Tenten Tibet'te, Kastafiore'nin Mücevherleri, Sydney'e 714 Sefer Sayili Uçus, Tenten ve Pikarolar, Tenten Rusya'da, Tenten ve ABC

Tenten Türkiye'de;
 Tenten'in yarim asirlik Türkiye macerasinin kilometre taslari sunlardir;

1950 Ilk kez Dogan Kardes dergisinde özgün adiyla tefrika olarak yayinlandi.Derginin yayin politikasi o zaman çizgi roman karsiti oldugu için bolca metin eklenerek hikâye formatina yaklastirilmisti.Yan karakterler Tenten'in yakin akrabalari olarak gösterilmisti.Dizi kisa sürdü.
1950 Ayni yil Armagan dergisinde de "Tenten" adiyla yayinlandi.Ilk kez orijinal çizgilerle ve renkli idi.Bir yil sürdü.
1958 Resimli Hikayeler dergisinde tefrika halinde kopya çizgilerle ve siyah beyaz yayinlandi.
1958 Ilk kez kendi adiyla dergi halinde çikti.Yilmaz Bora Erdogan Bozok Kopya çizimleri ile.
1959 Bilgi Yayinlari 'nda kisa bir süre.
1959 Tenten'in Türkiye macerasina ara verildi.
1961-1969 Ikinci furya. Ferit Öngören'in kopya çizimleri ile.Bu yillarda Arkadas dergisinde de görüldü.
1961-1969 Burhan Yayinlari 'nda Burhaneddin Sener'in kendi ürettigi Tenten Maceralari da görüldü.En ünlü yerli mali Tentenler "Tenten Istanbul'da" ve "Marmara Canavari" dir.
1970'li yillar.Milliyet Çocuk dergisinde yine orijinal çizgilerle çikti.
1980 Alfa Yayinlari , Tekrar kopya çizimler basladi.Ali Recan'in çizimleri ile.
1989 Milliyet Gazetesi çizgi roman eklerinde maceralar kisaltilarak yayinlandi.Aralarinda kopya öyküler de vardi.
1994 Yapi Kredi Yayinlari Tenten'i Türkiyede ilk kez Avrupa baskisi kalitesinde orijinal boyutlarda ve sadik bir tercümeyle yayinladi.
2004 Inkilap Yayinevi diziyi sürdürüyor.

Türkiye'de çizilen Tentenler, 1960'li yillarda Türk çizerler tarafindan üretilmis literatür disi (özgün olmayan) Tenten maceralari sunlardir (Çikis sirasi ile);
Armagan Yayinlari 'nin Tenten'leri.Yerli Mali Tenten'ler
Tenten Istanbul'da
Marmara Canavari
Tenten Afrika'da
Merih'e Gidiyoruz
Ugursuz Film
Esrarli Sirk
Asiler Arasinda
Perili Dag
Yamyamlar Arasinda

Kaynakça, Vikipedi

[hanac]

Tesekkürler Mesut Bey.

Tenten her çizgi roman severin arsivinde bulundurmasi gereken bir eserdir.

Tekrar tekrar okunabilmektedir.

Su anda Tenten filmi Steven Spielberg tarafindan çekilmektedir.

Bununla ilgili bilgiyi yakinda Sinema bölümüne yazarim.

[Alperen]

Ten Ten'in Alfa yayinlarindan cikan tum sayilarini almistim. 23 sayiydi galiba. Bundan sonra macerasi oldugunu bilmiyordum. Okumali. Umarim filmi de guzel olur. Hoscakalin.

[darkwood]

Tenteni orjinal çizimleriyle ve avrupa kalitesinde baskisi  ile okumak gerçekten büyük zevk.
Yapi Kredi Yayinlari Tenten'i orjinaline sadik kalarak büyükboy ve güzel bir baski kalitesi ile çikarmisti.
Inkilap yayinlarida bu gelenegi devam ettirerek, orjinal boyutunda ve kaliteli kagida, renkli baski ile yayinini sürdürüyor. Bu güne kadar 17 cilt kadar çikti Bu sürat ile 2010 da serinin tamamlanmasini umut ediyoruz.
Yeni teknolojilerin kullanimi ve iyi görünen kadrosu ile filmide güzel olur zannediyorum, bekleyelim görelim..

[Gambit]

Mesut bey cok guzel mesaj olmus, elinize saglik

Yanliz, eger yanlis hatirlamiyorsam, TenTen in Turkiye macera kronolojisinde bir hata var. Benim elimdeki Armagan yayinevlerine ait 1. sayi, 1957 tarihli ve macera adi da Kayip Geminin Esrari

[darkwood]

Konuya Ilgi ve alakaniz için tesekkür ederim.
Yayin sirasi kaynakçalardan derlenip yapildigi için, kaynaklara bagli olarak bazi tarih hatalari olabilir.
Bu yayinlarin tarihleri ve siralamasi ile ilgili elinizde kitap ve bilgiler varsa  bizimle paylasirsaniz memnun oluruz.
Saglicakla kalin..

[AzAzEL]

Çok tesekkürler bilgiler için bi kaç sorum oluacak kopya edisyon nedemek ? birde rahmetli Ali Recan neden kopyalama geregi duymus ? cevaplarsaniz çok sevinirim

[avens]

Merhaba elinde 150'yi aşkın eski yeni TenTen parçaları olan bir TenTen sever olarak elimdekileri paylaşmak amacıyla hazırladığım 3 kaynak:

http://www.facebook.com/#!/media/set/?set=a.10151577827865215.851484.741855214&type=1&notif_t=like

http://www.facebook.com/#!/groups/363859766996804/

http://tintinturkiyede.blogspot.com/ (henüz tüm koleksiyonu paylaşmadım)

Yorumlarınızı ve katılımınızı bekliyorum.

Satılık herhangi bir item yoktur ama değiş tokuş amacıyla iletişime geçebiliriz.
calisircagri@yahoo.com

[kalidor]

Bu başlık altında 2009'da yazılanlara bakıyorum da Ziraat Bankası emekliler firumu misali kibarmış mesajlar he he Şimdi iyiki öyle değil

[hennessy]

Tenten, 10 Ocak 2013 84 yıl kutluyor.

[DAMPYR]

84 yılda çok az macera çıkmış...

[hennessy]

Brüksel'den şahane bir Tenten duvar resmi.

[DAMPYR]

Brüksel'den şahane bir Tenten duvar resmi.

Çok güzel ya keşke bizim Türkiyede'de apartmanların yan duvarları böyle çizgi roman kahramanlarıyla süslenmiş olsaydı.Süper olmuş...

[kalidor]

Çocukken memlekette karşı apartmanın yan duvarında caddeye bakan yerde reklam amaçlı kocaman bir tipitip resmi vardı. 

[DAMPYR]

Çocukken memlekette karşı apartmanın yan duvarında caddeye bakan yerde reklam amaçlı kocaman bir tipitip resmi vardı. 

Vaaaay Tipitip'in yaratıcısı usta çizer Bülent Arabacıoğlu imiş çok şaşırdım....