Bir Bakışta 2019 - FUMETTI/MANGA

[afu]

2019 da yayınlanan tüm italyan ve japon çizgi romanları adet olarak aynı denilebilir, çeşitlilik hariç.
Hangi yayınevi hangi seriden kaç çizgi roman çıkarmış ? Yanıt llistede 

[Mrtekin]

Gerekli Şeyler, Türkiye'deki "manga" piyasasını domine ediyor. :-)

[yunusmeyra]

bir de manga'ya gözle görülür ilgiye rağmen 2019 listesinde aylık veya iki aylık aralıklarla basılıp satılabilen düzenli manga serisinin olmamasını nasıl yorumlamalı 
manga listesindeki bazı başlıkların birden fazla baskı yapan sayıları da var bildiğimiz kadarıyla... tex, zagor ve dylan dog'u sürekli talep edip satışları kurtaran (ucu ucuna kurtaran da olsa  ) okuyucu kitlesinin var olduğu anlaşılıyor; acaba aynı şey belli manga başlıkları için geçerli değil mi? 

not: afu abi'ye selamlar ve bu tablolar için teşekkürler 

[memospinoz]

Merhaba. Monstress, manga değil Image tarafından çıkartılan bir amerikan çizgi romanı.

[afu]

Merhaba. Monstress, manga değil Image tarafından çıkartılan bir amerikan çizgi romanı.

OK

[darbove]

75 81 64 64
manga ülkemizde 2017 yılında altın çağını yaşadı. gidişat pek iyi değil. böyle giderse yayınevleri sadece popüler olan shounen(gençlere yönelik seriler) serilere odaklanacak. marmaranın manhwa periyot performansı pek iyi değildi. çizgi düşler ve marmaranın bu yıl nasıl bir performans sergileyecekleri merak konusu. arkadaş yayın grubunu örnek almamaları temennimdir.

[ferzan]

    Fumetti kısmında Resimli Konstantiniyye Günlüğü (1984) ile Çizgi Klasikler (Remzi) fumetti kategorisinde olmamalı...Konstantiniyye Günlüğü bir İtalyan 'ın elinden çıkmış olsa bile bu onu fumetti yapmıyor, İtalyan menşeili bağımsız bir üretim yapıyor...Fumetti ekolüne dair en ufak bir iz ya da hissiyat yok çünkü görsellerinde...Aynı şekilde Çizgi Klasikler de (sanırım Robin Hood ile Üç Silahşörler uyarlamaları var bu başlık içinde) fumetti ekolünün dışında bir oluşum...

    Fumetti ekolü, benim bildiğim kadarıyla yalnızca İtalyan endüstriyel çizgi romanını kapsıyor...Sergio Bonelli Editore, Aureacomix, Star Comics, Max Bunker Press, Mondadori, EsseGesse ve aklıma gelmeyen diğerlerini içeriyor...Bunun haricinde üretilen her İtalyan işi fumetti kategorisinde yer almayabiliyor...Benzer şekilde Milo Manara ve Hugo Pratt gibi isimler de İtalyan olmalarına rağmen ürettikleri işlerin hepsi tam olarak fumetti kategorisine girmiyor, bazıları giriyor diye düşünüyorum...

[afu]

O zaman ayrı bir katagori gerekecek bunları toplamak için.
Aynı mantıkla İspanya, Almanya vb ülke üretimlerini de frankofondan ayırmak lazım.
Nasıl yapalım? Fikri olan?

[ferzan]

O zaman ayrı bir katagori gerekecek bunları toplamak için.
Aynı mantıkla İspanya, Almanya vb ülke üretimlerini de frankofondan ayırmak lazım.
Nasıl yapalım? Fikri olan?

    Çok karışacak bir şey yok abi, sadece bahsettiğim iki kitabı o listeden çıkaracağız o kadar...Fumetti ekolüne ait yayınlar değil çünkü ikisi de...Nasıl ki Monstress comics idi ve Manga kısmına yanlışlıkla girmişti ve çıkarıldı, aynı şey söz konusu burada da...Ayrı kategorilik bir durum yok, o iki eser fumetti değil sadece...Onu demek istedim...

    Frankofondan ayıralım dediğin kısmı anlayamadım abi tam...Sonuçta her ekolde başka ülkelerden üreticiler çalışıyor...Fumetti üretimlerinde de, comicslerde de, frankofonlarda da dünyanın her yerinden üreticiler yer alıyor...Sadece ekolün sınırlarına dahil olup oranın kurallarıyla oynuyorlar...Herhangi bir kategoride herhangi bir ayırım yapmamıza gerek olduğunu sanmıyorum...

    Yalnız dediğim gibi, o iki eser fumetti değil...Fumettiyse de bu konuda çok kesin bir şekilde ikna edilmem gerekecek...

[yunusmeyra]

 bizim "çizgi roman" adını verdiğimiz anlatı türüne (sanat, kitle kültürü, sanayi vs nasıl görülürse görülsün) dair bir çok ülkenin yerel adlandırması bulunuyor. bazı ülkelerde bu yerel adlandırmalar daha da önemli hale geliyor; çünkü bu ülkelerin uzunca yıllara ve her türden çizgi roman üretimine dayalı bir geçmişleri, üretici yazar-çizerleri ve piyasaları var. kendi piyasalarında şekillenmiş tarzları, alt türleri, farklı anlatım deneyimleri, talep edenleri var. tüm bu kendine özgülükler akılda tutularak uzun yıllar üretici ülke veya sanatçıların ait olduğu coğrafyalar üzerinden bir adlandırma yapıldı; belki de meramımızı anlatacak en iyi yol buydu, bir çok şeyi özetliyordu. ancak bugün benim için "manga"da "fumetti"de "comics"de "çizgi roman"dır."band dessiné" de öyle; "grafik roman"ı ayrı bir kavram olarak saymıyorum bile    hangisi nerede başlıyor nerede bitiyor; iş görür ve hazır bir şablonum yok açıkçası.

mesela az üstte "monstress"den bahsedildi. amerika'da yayınlandığı için "comics"; yazarı amerikalı olmasına rağmen çizer ve görsel yaratıcısı "japon" ve "japonya"dan çizdiği için "manga" olarak adlandırılabilir(burası çok önemli  "adlandırılabilir" dedim sadece) üretici ve coğrafya bazlı düşündüğümüzde, "manga" denilmesi için de bir engel yok anlamında! ama bu sonuçta "manga" konusundaki farklı tür, tarz ve çizgilere hakim olanlar için böyle. bir "yanlız kurt ve yavrusu"na veya "one piece"e neden benzemediğini söyleyip, "böyle manga'da olur muymuş?" demek de mümkün   "comics" diyarında "manga" ekolünden gelen çizer tarafından üretilmiş ""band dessiné"de denilerek iş içinden çıkılmaz hale gelebilir  en iyisi "yaratıcı" ikiliye sormak tabii   

bir çizer(ve yazar) işini eski ve bir ölçüde yaygın "ekol" ve "yerel" adlandırmalara göre mi tanımlıyor, yoksa japonya'da "manga", amerika'da "comics" diyerek veya italya'da bir fuarda "fumetti" diyerek birbirlerinin yerine mi ikame ediyor bakmak lazım... italya'da hakim üretim olarak("ana akım"da denilen) başta seriyaller olmak üzere yazılan-çizilen çizgi romanlara ve bunlar dışındaki albüm, kitap vs'e de "fumetti" dendiği için misal "karabala"nın yaratıcısı bir fuara konuk olduğunda kitaplarından "fumetti" diye bahsedebilir rahatlıkla; amerika'da bir yayınevi ile görüşen Bülent Arabacıoğlu "en kahraman rıdvan"ı "comic" diyerek de adlandırabilir. peki Bülent Usta veya Suat Yalaz japonya'da kendi üretimlerinden bahsetseler ne diyecekler? "çizgi roman", "comics", ""band dessiné"", "tebeo", "manga"...

"manga" sanki her zaman daha yerel ve sınırları belli bir adlandırma, kavram gibi duruyor farkındayım, ancak bunun sebebi bizim "manga"yı da belli tarz anlatılar ve çizim stilleriyle özdeşleştirmiş olmamızdan kaynaklanıyor olamaz mı? bu sınır ve tanımları, dünyanın tamamını rekabet ortamı olarak gören japon üretici ve piyasa yapıcıları da özellikle arzuluyor olabilir. yine bir bakışa göre "comic" tabiri çoğunlukla "comic strip"ler ve "hero", "super-hero"lar ile tanımlanabilir ama "comic" ekolün kıta amerikasındaki gelişiminin ve zengin üretim yelpazesinin farkında olanlar için genel bir çizgi roman kavramını ifade eder çoğunlukla.

"manga" dediğimizde aklımıza gelen imajları bir hatırlayalım. çocuk ve genç manga'larında kendi okuma deneyimlerimiz oranında rastladığımız tiplemeleri, kompozisyonları,panel tasarım ve sayfa kurgularını, ses efektlerini, balonları vd öykünerek  kullanan ve derdini anlatan bir yerel yazar-çizer düşünelim sonra da: basılan yayınını ilk tanımlamamız "manga" tarzında üretilmiş bir "çizgi roman"la karşı karşıya olduğumuzu söylemek olabilir. ya çizer-yazar "benim yaptığım sadece çizgi roman" derse ne denebilir? bir dönem uzak asya'da şekillenmiş ve kullanılmış tarz ve üslupları, anlatım dilini kullanmak bizim ülkemizden bir yazar-çizeri "mangaka"mı yapar? 

tamam...
peki şimdi "band dessiné" denilen bir kavramın içinde yer alan, gerçekçi tipleme ve desenleriyle tanımlanan bir alt türe dahil gözüken ayrıntılı ve yoğun görsel etkileri olan çizimlerle kurgulanmış sayfalar hayal edelim: bu sayfaları çizen ve "japon" olan; sanatını "manga" çizerek varetmiş, varolmuş üreticinin kitap veya seriyaline amerika'da yayımlandığında ne ad vereceğiz? bizdeki görsel etkisi önceki deneyimlerimizle birleştiğinde ve "frankofon" diyarların çok bilinen albümlerine benzettik diye "band dessiné" ya da amerika'da yayımlandı ilk olarak diye "comics" mi? veya üreticinin sanat olarak şekillenmesinde rolü olan kökenine atfen "manga" mı?

"fumetti" olan nathan never'ı "monstress"in çizeri(SANA TAKEDA) yorumlasa ve iş italya'da yayınlansa "comics" mi, "manga" mı, "fumetti" mi olur?

bana göre hepsi

[memospinoz]

İlk önce başlık baştan hatalı bunu belirteyim. Fumetti/Manga yerine İtalyan Ekolü/Manga veya İtalyan Ekolü/Japon Ekolü denilmesi gerekirdi. Böylece kafalar bu kadar karışmazdı.
Fumetti, fumetto, bande dessinée, cartoon, comics vb kullanımlar zaten bizim kendi uydurduğumuz dandik çizgi roman jargonunda var sadece. Zaten hepsi çizgi roman veya çizgi romanlar anlamında hatta karikatür. Bir de Fransiz-Belçika çizgi romanlarına frankofon diyenler tam evlere şenlik. Bunlar amerikan çizgi romanlarına da taytlı diyerek güya küçümserler. Sanki amerikan üretimi sadece superhero ile sınırlıymış gibi. Manga ise oldukça farklı ki hazır açılmışken wiki linki vereyim inceleyin sadece çizgi roman değildir:
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Manga

Bir çizgi roman nerede üretilirse (yayınevleri yani  üreticileri nereliyse) oralı olur. Marvel için Yıldıray Çınar tarafından çizilmiş bir çizgi roman Türk çizgi romanı olmaz mesela. Monstress da ise Image amerikan mı evet, o zaman amerikan çizgi romanı. Mangalar genellikle dergiler için çizilir, sonradan tankobon denilen ciltlerde toplanır. Japonya'da sırf dergi takip eden önemli bir kitle var. Fasikül sistemine benzemekle beraber ayrılan yönü dergide (örneğin Shounen Jump) birden fazla seri bulunur. Eski çocuk dergilerimizi örnek verebiliriz, ama bütün içerik yerli üretim olmalı.
Hugo Pratt çizgi romanını Fransız yayınevi için ürettiyse Fransız çizgi romanı (bd veya frankofon değil ama), İtalyan yayınevi için ürettiyse İtalyan çizgi romanı olur.
Konstantiniyye Günlüğü ve Remzi klasikler kimin için üretilmiş bilmiyorum orijinalinde. Kiminse oranın malıdır.
Bizde üretilen Karaoğlan Türk çizgi romanı, Karabala bd, Çizgili Tişört comics.  Böyle bir şey de söz konusu değil hepsi Türk çizgi romanı. Tarz da belirleyici değil yani.

[memospinoz]

"fumetti" olan nathan never'ı "monstress"in çizeri(SANA TAKEDA) yorumlasa ve iş italya'da yayınlansa "comics" mi, "manga" mı, "fumetti" mi olur?

bana göre hepsi

Nathan Never kimin? Bonelli'nin ki o da İtalyan. Japon da çizse papua yeni gineli de çizse veya yazsa İtalyan çizgi romanı olur. Fumetti zaten çizgi roman demek, İtalya'da Batman da fumetti reyonunda Dylan Dog da. Ama Batman amerikan "fumetti"si Dylan Dog İtalyan "fumetti"si. 
Fiat Egea Türk otomobili mi? Yoksa İtalyan mı? 

[memospinoz]

Ayrıca bd tipi çizim,  fumetti tipi çizim vb şeyler diye bir şey yok sanatçılar arasında. Bu da bizim uydurduğumuz bir şey. Çizim stilleri ve kullanılan teknikler var.

Stiller:
Rough sketching.
Doodling / Scribbling.
Industrial - Architectural Drawing / Technical Drawing.
Caricature.
Anime / Manga.
Cartoon.
Realism / Photorealistic.
Pointillism.
vb......

Teknikler:
Woodcutting.
Metal etchings.
Pencil Illustrations.
Charcoal illustration.
Lithography.
Watercolor illustrations.
Gouache illustrations.
Acrylics illustration.
vb.......

[memospinoz]

İnsan olarak kategorize etme hastalığından bir türlü kurtulamıyorız maalesef. Aslında hepsi çizgi romandır, ayırım saçmadır. Ha iyi çizgi roman, kötü çizgi roman ayırımı mutlaka olmalıdır. Yok illa ki ayıracaksak bari sadece ülkesine (üretim yeri) göre ayırım olsun yoksa işin içinden çıkılmaz.

[ferzan]

    @memospinoz

    Vay canına, mevzu nerelere gelmiş de bazı adlandırmalardan ötürü meğer ne büyük eşeklik etmişiz...

    Mümkün mertebe kısa kesmeye çalışacağım mevzunun bu denli saçma sapan bir şekilde uzamaması için...

    Öncelikle, kategorize etme hastalığından ötürü bir durum yok...Nasıl ki dünya üzerinde genel bir insan ırkı yaşıyorsa ve bunlar siyahi ırık, beyaz ırk ve saire diye çeşitlendikten sonra coğrafi bölgeler kapsamında önce etnik sonra fiziksel detaylara giriliyorsa; nasıl ki hayvanlar memeliler ve memesizler diye ayrıldıktan sonra kedigilinden tutun da bilmemkaç ayaklıgiline envai çeşit detaylandırmalarla açıklanıyorsa, nasıl ki hem insanda hem hayvanda tanımlanamayan bir takım melez durumların ucu açık bırakılıyorsa, benzer bir durum çizgi romanda da kendiliğinden oluşuyor işte...

    İster çizgi roman diyelim, ister resimli roman, ister cinsiyetçilik (!) olmasın diye yazılı çizili görsel "birey" diyelim, ne dersek diyelim bunun alt bölümlemeleri olacak...İlla olacak...

    Fumetti nedir, fumetti İtalya 'da çizgi romana karşılık gelen kelimedir...Bande Dessinee de Fransa 'da çizgi romana karşılık gelen tabirdir ama fumetti ve BD ekolü dediğimizde bu ülkelere ait her çizgi roman girmez içine...Söz konusu ülkelerin hakim endüstriyel normlarından alışıla gelmiş ve uzun yıllar içerisinde irili ufaklı devinimlerle kendini güncellemiş ana akım türler ekolü oluşturur ve fumetti de çizgi roman muhabbetlerinde İtalyan çizgi romanının ana akımını vurgulamıştır her zaman...Diabolik, Dago, Il Grande Blek, Zagor, Tex, Nathan ve daha niceleri, hatta ilk bakışta fumetti gibi durmayan Lilith bile fumetti kategorisindedir ama İtalyan olma adına değil, hakim İtalyan ana akımının ardılı olma bakımından...Bu yapıdan sebeplenen Arjantinli üretici de vardır, Hırvat da vardır, Brezilyalı da vardır, İspanyol da vardır İtalyanlar dışında ama her biri döküldükleri bardağın şeklini alırlar...Aynı şekilde ekoller arası üretici transferlerinin örneklerini tek tek vermeye gerek duymuyorum...Kısaca, İtalyan çizgi romanına İtalyan çizgi romanı deriz ama fumetti dendiğinde İtalyan çizgi romanı yanı sıra İtalyan ana akımına tekabül eden bir yapı vurgulanır...

    Monstress 'in çizeri bir Asyalı isminden anladığımız kadarıyla...Manga mirasını taşıyan bir çizgisi var ama manga ekolüne ait değil...Her şeyden önce ürettiği format, yayınlanan ebat, sayfadaki kompozisyon ve panel mantığı ile görseli adapte ettiği aura, Amerikan ana akımına ait bir görünüştedir ve ana akım içerisinde istinai bir şekilde ayrışmayı başarmış Image Comics gibi alternatif bir mecrada kendine yer bulmuştur...Yine de bildiğimiz comics ekolündendir...Ortalama 22 sayfadan oluşan (yerine göre ilk ve son sayılar daha fazla sayfa sayısına sahip olabilir) aylık dinamik bir kurgudur çünkü...Manga değil comicstir...Çizeri manga esintileri taşısa da, Asyalı olsa da elmadır, armut değildir...

    Karaoğlan, Tarkan, Şero, Hilal ve daha niceleri, Türkiye 'de üretilen Türk çizgi romanlarıdır ya mesela, bir İtalyan bunlardan bahsederken fumetti diyecektir, ABD 'li ya da İngiliz comics diyecektir, Fransız Bande Dessinee diyecektir kendi dilinde ama bu, söz konusu coğrafyaların ekolüne girdiği için değil, tanım dolaylı böyle olacaktır...Ekol bazında bakarsak bu Türk üretimleri fumetti, bd ya da comics geleneğine dahil olmaz...Ha, üreticisinin öykündüğü bir ekol varsa da (bizde comics fasikülü ya da cildi gibi yayınlanan yerli üretimler) bunlar o üretimi o ekol dahiline sokmayacaktır elbette...

    ABD 'de üretildiği halde comics ekolüne dahil edemeyeceğimiz üretimler vardır...Bunlar ekol olarak ana akım comics ekolü değildir ama tanım olarak çizgi romana karşılık geldiği için comicstir, hatta indie comics, yani bağımsız çizgi romandır...Bunlar da atıyorum Top Shelf 'in, Drawn & Quarterly 'nin, Fantagraphics 'in ya da saymaya üşendiğim nicelerinin bağımsız üretimleridir...Habibi, Blankets, Mouse, Sualtı Kaynakçısı, Essex County ve bir yığını bunlara örnektir...

    Biz çizgi romana Türkçe 'de "çizgi roman" dediğimiz için, ben kategorize ederken fumetti dediğim zaman tamamen İtalya sınırları içinde çıkan İtalyan üretimi çizgi romanlardan bahsetmiyorum aslında...İtalyan hakim ana akımından ve güncellenen ardıllarından bahsetmiş oluyorum...Pek çok kişinin de benim gibi düşündüğünü ve aynı algıyla bu kelimeyi dile getirdiğini düşünüyorum...

    Afu Abi 'nin tablosunda fumetti kısmında yer alan söz konusu iki üretimi Allah aşkına bir aratın internetten, ilk paragraflarda verdiğim örnekler ve açıklamalar kapsamında bir ana akım fumetti görüntüsü, bir miras ve gelenek ardılı gibi görünüyor mu?..Bence asla ve kat'a görünmüyor...Değil çünkü...Hangi kategoriye girdikleri konusunda en ufak bir fikrim yok ama fumetti olmadıkları kesin...İtalyan ama fumetti ekolünde değil benim görüşümce...Afu Abi ile özelden de yazıştık, bu tarz üretimleri bağımsızlar adı altında toplamanın daha uygun olacağına ikna olduk...

    Demem o ki, bir tarafımızdan uydurduğumuz ya da icat çıkardığımız tabirler söz konusu değil...Türkiye çizgi roman irdelemelerinde yıllardan beri yerleşmiş olan tanım ve tabirlerin zaman içerisinde kanıksanmış ve doğrudan söz konusu coğrafyalar bazında ana akımlar kastedilerek yerleşmiş bir ekol mantığıyla genelden detaya iniyoruz yalnızca...Araştırma kitaplarında da, artık yayında olmayan geçmiş zamanın çizgi roman forumlarında da, çizgi romana dair pek çok makalede de bunun böyle tanımlandığını gözlemlendiği için de yıllar yılı birbiriyle alakasız pek çok kişi nezdinde bu tabirler bu şekilde süregeldi...Yerine göre ucu açık bırakılan bu tarz kategoriler, detaylandırmalar ve tabirler, zaman içerisinde ihtiyaçtan kendi kendini oluşturduğu için ortaya çıktı...

    Bu kadar önemsiz bir mevzunun böyle canhıraş bir gereksizlikle tartışmaya yol açacağını bilseydim satır yazmadım...Üstüne üstlük bir de çizim tarzlarıyla, yaklaşımlarla derse tabi tutuldum ya, gözüm açık gitmem artık...Ekol bazında çizim yaklaşımlarının adı konmamışsa bile gören gözler için farkı ortadadır...Bu fark da benim uydurduğum bir şey değil...

    Aşağıda bu konuya dair daha önce forumda irdelemiş olduğum 3 ayrı çizerden farklı numuneler yer alıyor...Goran Parlov 'un İtalya için yaptığı Büyülü Rüzgar 'daki ya da Volto Nascosto 'nun ilk macerasında ki görsel yaklaşımı ile Marvel için yaptığı Punisher 'lardaki görsel yaklaşımı bir karşılaştırıldığında, ekoller arasında çizerler her zaman adını koymasa da nasıl yaklaşım farkı olduğu daha net görülecektir...Aynı şekilde Laura Zuccheri 'nin BD ile fumetti yaklaşımları arasındaki farkı ya da Alfonso Font 'un fumetti ile Latin ekolü arasındaki birbirini andıran ama büyük farklara sahip olan geçişleri daha net görülebilir...Kısaca bal gibi BD tarzı görsel yaklaşım, fumetti tarzı görsel yaklaşım ve Latin tarzı görsel yaklaşım diye bir şey vardır...Çizim tarzı büyük ölçüde belli bir omurgadan şaşmasa da ekol söz konusu olduğunda ister istemez bazı ezberler kırılır, rutinler güncellenir...Bir ekolde renksiz yayına yönelik bir çizim ve leke yaklaşımı geliştirildiyse, diğerinde renkli yayınlanacağı bilinerek bir çizim yaklaşımı uygulanır...Renkli yayınlanacaksa renksizde olduğu kadar siyah beyaz dengesinin üzerinde durulmayabilir...Üreticisi buna mainstream French Publishing style da dese, Fevzi de dese, hiçbir şey de demese böyle bir fark görsel olarak vardır ve sadece çizim ile renk tekniğine değil; hikaye anlatım biçimi ile kompozisyon kurma, kadraj ve kamera açısı belirleme mantığına kadar da sirayet eder...

    http://altinmadalyon.com/altin/index.php/topic,9033.0.html

    http://altinmadalyon.com/altin/index.php/topic,9110.0.html

    http://altinmadalyon.com/altin/index.php/topic,9652.0.html